Αρχαίοι Μεγάλοι Ρόδιοι

Είμαι μια χάλκινη κόρη, εδώ στον τάφο του Μίδα.

Και όσο ρέει το νερό, όσο τα φύλλα πρασινίζουν τα δέντρα,

όσο ο ήλιος λάμπει και φαίνεται το ασημένιο φεγγάρι,
όσο τρέχουν τα ποτάμια και τα κύματα ροχθούν,
τόσο θα λέω πάνω σ' αυτό το πολύκλαφτο μνήμα,

στους διαβάτες «ο Μίδας κείται θαμμένος εδώ».

(Βίοι φιλοσόφων, βιβλίο I, κεφ. «Βίος Κλεοβούλου»)

Το επίγραμμα αυτό υπάρχει και στην Παλατινή Ανθολογία (VII 153) επιγραφόμενο ΟΜΗΡΟΥ οι δε ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΥ ΤΟΥ ΛΙΝΔΙΟΥ. Πιθανότατα δεν ανήκει σε κανένα από τους δύο. Ο Pierre Waltz παρουσιάζει αναλυτικά το θέμα.

Στον Κλεόβουλο αποδίδεται επίσης και επίγραμμα (αίνιγμα) στο βιβλίο ΧΙV της Παλατινής Ανθολογίας. H Σούδα το αποδίδει στην παρακάτω αναφερόμενη κόρη του Κλεοβουλίνη.

Ο Κλεόβουλος πέθανε στη σχετικά μεγάλη για την εποχή ηλικία των 70 ετών. Είχε μία κόρη, την Κλεοβουλίνη, που συνέθετε αινίγματα σε εξάμετρο στίχο, φημιζόμενα ως ισάξια εκείνων του πατέρα της. Ο τάφος του Κλεόβουλου υπάρχει στη Λίνδο.

Ο αστεροειδής 4503 Κλεόβουλος, που ανακαλύφθηκε το 1989, πήρε το όνομά του από τον Κλεόβουλο τον Λίνδιο.

 

Ο Λεωνίδας ήταν διάσημος ολυμπιονίκης δρομέας, που έζησε τον 2ο π.Χ. αιώνα και καταγόταν από τη Ρόδο.

Διακρίθηκε αγωνιζόμενος σε τρία αθλήματα του δρόμου: το στάδιο, το δίαυλο και τον οπλίτη δρόμο  και αναδείχτηκε τριαστής, αφού κατάφερε να τερματίσει πρώτος και στα τρία αθλήματα την ίδια ημέρα. Μνημονεύεται ως ο επιφανέστερος δρομέας από τους αρχαίους συγγραφείς, διότι νίκησε και στα τρία αθλήματα, όχι σε μια αλλά σε τέσσερις διαδοχικές διοργανώσεις των Ολυμπίων  · πιο συγκεκριμένα στην 154η, την 155η, την 156η και την 157η Ολυμπιάδα.

Οι δώδεκα, συνολικά, νίκες του, τον ανέδειξαν ως τον πιο πολυνίκη αθλητή στην ιστορία των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων . Ο Φιλόστρατος ο Αθηναίος αναλύει περισσότερο τον άθλο του κατορθώματος του Λεωνίδα, εξηγώντας πως τα τρία αθλήματα στα οποία πρώτευσε, απαιτούσαν εντελώς διαφορετικά σωματικά χαρακτηριστικά .

 

Ο Μέμνων υπήρξε στρατηγός της Περσικής αυτοκρατορίας επί Αρταξέρξη και Δαρείου, με καταγωγή από τη Ρόδο. Όταν βασίλευε ο Αρταξέρξης συμμετείχε ενεργά στην αποστασία του σατράπη της Φρυγίας Αρτάβαζου (356 π.Χ.), του οποίου ήταν γαμπρός. Παρ' όλο που η αποσχιστική απόπειρα δε στέφτηκε από επιτυχία, γλίτωσε την παραδειγματική τιμωρία του βασιλιά χάρη στην παρέμβαση του αδελφού του Μέντορα. Κατέφυγε προσωρινά, όπως και ο Αρτάβαζος, στην αυλή τουΦιλίππου το 353 π.Χ. Αργότερα, τον εντοπίζουμε επικεφαλής στο αριστερό κέρας της περσικής στρατιάς κατά τη Μάχη του Γρανικού (334 π.Χ.). Στη συνέχεια διορίζεται από το Δαρείο αρχηγός του ναυτικού, της Μικράς Ασίας και των μεσογειακών παραλίων, ώστε να εμποδίσει την προέλαση του Αλεξάνδρου. Με προδοσία κατέλαβε τη Χίο και ακολούθως κατέπλευσε στη Λέσβο. Δυστυχώς, όμως, για τους Πέρσες και ευτυχώς για τους εκστρατεύοντες Έλληνες, ο μοναδικός-ίσως-ικανός να ανακόψει το πανελλήνιο στράτευμα αιφνιδίως πεθαίνει κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Μυτιλήνης (333 π.Χ.).

 

Ο Μέντορας (α.ε. Μέντωρ) ήταν μισθοφόρος στρατηγός που καταγόταν από τη Ρόδο. Έμεινε γνωστός διότι πολέμησε κατά, αλλά και υπέρ του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη Ώχου.

 

Ο Μέντορας είχε έναν αδελφό, το Μέμνονα και μια αδελφή, της οποίας το όνομα δεν είναι γνωστό. Η αδελφή του αυτή παντρεύτηκε τον Αρτάβαζο, το σατράπη της Φρυγίας.

Ο Μέντορας και ο Μέμνονας ήταν στο πλευρό του Αρταβάζου όταν αποστάτησε κατά του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη Ώχου. Όμως, ο Αρτάβαζος διέθετε ελάχιστους στρατιώτες. Για το λόγο αυτό, συμμάχησε με τον Αθηναίο στρατηγό Χάρη, που ήταν επικεφαλής ολόκληρου του αθηναϊκού στρατού και μαζί κατάφεραν να νικήσουν το στρατό των άλλων σατραπών που κινήθηκαν εναντίον του. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης ο Αρτάβαζος αντάμειψε πλουσιοπάροχα τους Αθηναίους.

Στη συνέχεια συμμάχησε με τους Θηβαίους, οι οποίοι απέστειλαν 5.000 στρατιώτες υπό το στρατηγό Παμμένη. Η συμβολή των Θηβαίων απέφερε άλλες δυο μεγάλες νίκες κατά των άλλων σατραπών. 

Τελικά όμως, η αποστασία απέτυχε. Έτσι ο Αρτάβαζος και ο Μέμνονας έφυγαν από την Ασία και βρέθηκαν υπό την προστασία του Μακεδόνα βασιλιά Φιλίππου Β΄ Ο Μέντορας, φαίνεται να μην τους ακολούθησε.

 

Η αποστασία του Αρταβάζου δεν ήταν η τελευταία φορά που ο Μέντορας έπληξε τα συμφέροντα του βασιλιά Αρταξέρξη. Ο Μέντορας στάλθηκε από τους Αιγυπτίους, επικεφαλής στρατηγός 4.000 μισθοφόρων Ελλήνων, για να βοηθήσουν την εξέγερση των πολιτών της Σιδώνας στη Φοινίκη. Οι μισθοφόροι του Μέντορα από κοινού με τους στρατιώτες του βασιλιά της πόλης, του Τέννη, κατάφεραν να εκδιώξουν από τη Φοινίκη το συνδυασμένο στρατό του σατράπη της Συρίας, Βέλεσυ και του σατράπη της Κιλικίας, Μαζαίου. 

Όταν όμως κατέφθασε ο ίδιος ο Αρταξέρξης, επικεφαλής ενός μεγάλου στρατού, η κατάσταση άλλαξε. Ο Τέννης αποφάσισε να προδώσει τους πολίτες της Σιδώνας και να παραδώσει την πόλη. Αφού ενημέρωσε το Μέντορα για το σχέδιο του, τον άφησε επικεφαλής της πόλης και πήγε να συναντήσει το βασιλιά. Μόλις ο Αρταξέρξης βρέθηκε εντός των τειχών, διέταξε το θάνατο του Τέννη. Οι ίδιοι οι Σιδώνιοι αυτοπυρπόλησαν την πόλη τους. 

 

Ο Μέντορας, όχι μόνο απέφυγε τη μοίρα του Τέννη, αλλά βρέθηκε να υπηρετεί τον Πέρση βασιλιά στην εκστρατεία του κατά του φαραώ Νεκτανεβὼ Β΄. Μετά την κατάληψη της Σιδώνας, ο Αρταξέρξης χώρισε το στρατό του σε τρία μέρη. Καθένα από αυτά είχε έναν Έλληνα και έναν Πέρση επικεφαλής. Ο Μέντορας παρέμεινε επικεφαλής των μισθοφόρων που είχε και πριν και συστρατεύκηκε με το Βαγώα, έναν έμπιστο του Αρταξέρξη, που τέθηκε επικεφαλής των Ελλήνων που υπηρετούσαν το βασιλιά και πολλών βαρβάρων. 

Ο Μέντορας, που γνώριζε ότι οι πόλεις φρουρούνταν από Αιγύπτιους αλλά και Έλληνες, κατάφερε την παράδοση πολλών πόλεων, ακολουθώντας το εξής σχέδιο. Σε κάθε πόλη ανάγγελλε πως, όποιοι παραδίδονταν δίχως μάχη θα αντιμετωπίζονταν με επιείκεια, αλλά όσοι κατακτούνταν με τη βία θα είχαν την ίδια μοίρα με τους πολίτες της Σιδώνας. Αυτό προκάλεσε ιδιαίτερες έριδες μεταξύ των Ελλήνων και των Αιγυπτίων. 

Στην πόλη Βούβαστο μάλιστα, οι Αιγύπτιοι έκαναν συμφωνία με το Βαγώα μυστικά από τους Έλληνες. Οι Έλληνες πάλι βρίσκονταν σε μυστική συνεννόηση με το Μέντορα, ο οποίος τους παρακίνησε να επιτεθούν στους Αιγύπτιους μόλις μπει στην πόλη ο Βαγώας. Έτσι και έγινε και ο Βαγώας βρέθηκε αιχμάλωτος των Ελλήνων. Ο Μέντορας εξασφάλισε την απελευθέρωση του Βαγώα και οι δυο τους αντάλλαξαν όρκους ότι μελλοντικά θα συνεννοούνται πριν αναλάβουν δράση. 

Σύντομα ο φαραώ Νεκτανεβὼ αποθαρρύνθηκε από τις διαδοχικές παραδόσεις των πόλεων, οπότε εγκατέλειψε την Μέμφιδα στην οποία είχε οχυρωθεί και έφυγε για την Αιθιοπία. Μετά από αυτό στην Αίγυπτο ορίστηκε σατράπης ο Φερενδάτης. 

 

Μετά την τεράστια συμβολή του στην εκστρατεία κατά των Αιγυπτίων, ο βασιλιάς Αρταξέρξης αντάμειψε πλούσια το Μέντορα. Τον έχρισε σατράπη των παραλίων της Ασίας και στρατηγό αυτοκράτορα στον πόλεμο κατά των αποστατών. Μάλιστα, ήταν τέτοιο το κύρος του, που κατάφερε να πείσει τον Αρταξέρξη να αποδώσει χάρη στον αδελφό του το Μέμνονα και τον Αρτάβαζο, που πριν χρόνια είχε αποστατήσει εναντίον του. Όταν κατέφτασαν κοντά του, φρόντισε ώστε τα ανίψια του από τον Αρτάβαζο να λάβουν σημαντικές θέσεις στο περσικό στρατό.

Η πρώτη του εκστρατεία ήταν κατά του Ερμία τυράννου του Αταρνέα, που είχε καταφέρει να κυριεύσει πολλές πόλεις και οχυρά. Ο Μέντορας του υποσχέθηκε ότι θα εξασφάλιζε τη συγχώρεση του βασιλιά και όταν συνάντησε τον Ερμία, τον συνέλαβε. Έγγραψε μάλιστα επιστολές προς όλες τις πόλεις που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του Ερμία, στις οποίες έλεγε ότι υπήρξε συμβιβασμός με το βασιλιά. Οι κάτοικοι πίστευσαν ότι ήταν αλήθεια και παρέδωσαν τις πόλεις τους, επειδή οι επιστολές ήταν σφραγισμένες με το δακτυλίδι του Ερμία. Ομοίως, κατάφερε να αντιμετωπίσει όλους τους αποστάτες, είτε με τεχνάσματα, είτε με τη βία.

 

Ο Παναίτιος (185 - 110/09 π.Χ.) ήταν στωικός φιλόσοφος που καταγόταν από τη Ρόδο.

 

Ο Παναίτιος γεννήθηκε γύρω στα 185 π.Χ. Ο πατέρας του, ο Νικαγόρας, ήταν ιερέας της Αθηνάς στη Λίνδο, τόπο κατοικίας της οικογένειάς του. Ο ίδιος ο Παναίτιος έγινε αργότερα ιερέας του Ποσειδώνα. Μεταξύ των προγόνων του συγκαταλέγονταν άρχοντες αλλά και αθλητές. Θα μεταβεί στην Πέργαμο όπου θα μαθητεύσει κοντά Κράτητα τον Μαλλώτη, στωϊκό γραμματικό. Έπειτα θα πάει στην Αθήνα όπου θα γίνει μαθητής του Διογένη του Σελεύκιου ή αλλιώς Βαβυλωνίου, καθώς και του Αντίπατρου του Ταρσέως, πριν φύγει για τη Ρώμη. Στην πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας θα συνδεθεί με τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό. Πρώτος αυτός θα εισάγει συστηματικά τη στωϊκή φιλοσοφία στην Ρώμη. Μετά τον θάνατο του Σκιπίωνος Αιμιλιανού το 129, επέστρεψε στην στωική σχολή της Αθήνας, της οποίας και υπήρξε ο τελευταίος αδιαφιλονίκητος σχόλαρχος. Με τον Παναίτιο, ο στωϊκισμός έγινε πολύ πιο εκλεκτικιστικός.[5]

Φιλοσοφικές απόψεις

Για τον Παναίτιο ο κόσμος δεν είναι ζωντανός οργανισμός, αλλά είναι αιώνιος. Ο θεός βρίσκεται στον αιθέρα, δηλαδή στην σφαίρα των απλανών. Η Ψυχή είναι ζωντανός οργανισμός και διακρίνεται σε έξι μέρη. Από αυτά το σπερματικόν ανήκει στη φύση ενώ η φωνή είναι το ίδιο το ηγεμονικόν στην πράξη. Ως προς την ηθικήορίζει το «τέλος» της ζωής ως ζην «κατά τας δεδομένας ημιν εκ φύσεως αφορμάς», ζητά δηλαδή την πλήρη ανάπτυξη των φυσικών δυνατοτήτων του ανθρώπου, σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες της ανθρώπινης φύσεως αλλά και τον ανθρώπινο χαρακτήρα.

 

Το πιο περίφημο έργο του ήταν το «Περι Καθηκόντων», η οποία χρησιμοποιήθηκε ως κύρια πηγή από τον Κικέρωνα για το έργο του με τον ίδιο τίτλο, (De officiis). Επίσης έγραψε το «Περί Σωκράτους και των Σωκρατικών»,όλα γραμμένα στη Ρώμη.

 

Ο Πασικλής ήταν αρχαίος Έλληνας περιπατητικός φιλόσοφος που καταγόταν από τη Ρόδο.

Φέρεται να ήταν ανεψιός του Εύδημου. Υπήρξε ένας από τους στενότερους μαθητές του Αριστοτέλη. Σ΄ αυτόν αποδίδεται από πολλούς η συγγραφή του πρώτου βιβλίου, «Μετά τα Φυσικά», του Αριστοτέλη.

 

Ο Πείσανδρος ήταν Έλληνας επικός ποιητής των μέσων του 7ου αιώνα π.Χ. από την πόλη Κάμειρο της Ρόδου.

Οι Αλεξανδρινοί γραμματικοί τον θεωρούσαν κορυφαίο ποιητή, ισάξιο του Ομήρου και του Ησιόδου. Το έπος του Πεισάνδρου «Ηράκλεια» εξυμνούσε σε 12 ραψωδίες τους ισάριθμους άθλους του Ηρακλή. Ο Πείσανδρος ήταν ο πρώτος που περιέγραψε τον Ηρακλή να φέρει ρόπαλο. Μολονότι από το έργο αυτό σώθηκαν μόνο τρεις στίχοι, είναι γνωστό ότι είχε πολύ μεγάλη επίδραση κατά την αρχαιότητα. Αυτός διεμόρφωσε τον θρύλο του Ηρακλή, φτιάχνοντας από προγενέστερες διηγήσεις μία συνεκτική αφήγηση, που έγινε από τότε αυθεντική για τον Ηρακλή και τον κύκλο των άθλων του.

Στον Πείσανδρο αποδίδεται και ένα επίγραμμα της Παλατινής Ανθολογίας (VII 304).

 

Ο Ποσειδώνιος ο Ρόδιος ή ο Απαμεύς (περ. 135 π.Χ. – 51 π.Χ.) ήταν Έλληνας πολυμαθής Στωικός φιλόσοφος,αστρονόμος, γεωγράφος, πολιτικός, ιστορικός και δάσκαλος που γεννήθηκε στην Απάμεια της Συρίας. Τον θεωρούσαν τον πολυμαθέστερο άνθρωπο του κόσμου για την εποχή του. Τίποτα από το τεράστιο έργο του δεν έχει σωθεί ως ολότητα σήμερα, αλλά μόνο αποσπάσματα.

Η ζωή του

Ο Ποσειδώνιος, γνωστός και με το προσωνύμιο «ο Αθλητής» ήταν γόνος μιας ελληνικής οικογένειας της Απαμείας, μιας ελληνιστικής πόλεως πάνω στον ποταμόΟρόντη, στη βόρεια Συρία. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του όμως το έζησε στη Ρόδο και πέθανε είτε στη Ρόδο είτε στη Ρώμη.

Ο Ποσειδώνιος ολοκλήρωσε τις ανώτερες σπουδές του στην Αθήνα, όπου μαθήτευσε κοντά στον γηραιό πλέον Παναίτιο, τον επικεφαλής της Στωικής Σχολής. Περί το 95 π.Χ. εγκαταστάθηκε στη Ρόδο, κράτος με φήμη ως προς τις επιστημονικές έρευνες, και έγινε Ρόδιος πολίτης.