Ιστορία

Αρχαιότητα

Η ιστορία της Ιταλίας είναι στενά συνδεδεμένη με τον πολιτισμό της περιοχής της Μεσογείου αλλά και τηςΕυρώπης γενικότερα. Η Ιταλική χερσόνησος κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά χρόνια. Γύρω στον 8ο αι. π.Χ. οι Έλληνες ίδρυσαν αποικίες στη νότιο Ιταλία και τη Σικελία, ενώ στην κεντρική, κυρίως, Ιταλία κυριαρχούν οιΕτρούσκοι. Τον 5ο αι. π.Χ. οι Γαλάτες εγκαταστάθηκαν στην πεδιάδα του Πάδου. Τον 3ο αι. π.Χ. ολόκληρη Ιταλία ενώθηκε από τους Ρωμαίους και μέχρι την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η ιστορία της χερσονήσου ταυτίζεται μ’ αυτήν της Ρώμης. H Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αφού πέτυχε την κατάκτηση του μεγαλύτερου τμήματος του τότε γνωστού κόσμου, γνωρίζει μια μακρόχρονη περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και ειρήνης (Pax Romana) έως τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ. Μετά από μια περίοδο συνεχών επιδρομών η βυζαντινή Ιταλία από Ούνους, Γότθους και Βάνδαλους, το 476 μ.Χ., με την απομάκρυνση και του τελευταίου Ρωμαίου αυτοκράτορα Ρωμύλου Αυγουστύλου από τον Οδόακρο, επήλθε η κατάρρευση του δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Μεσαιωνική Εποχή

Το 493 ο Οδόακρος ηττήθηκε από τον Θεοδώριχο, που ίδρυσε το οστρογοτθικό βασίλειο στην Ιταλία με πρωτεύουσα τη Ραβένα. Ο πόλεμος μεταξύ των Οστρογότθων και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (535-553) στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστινιανού έθεσε τέλος στην κυριαρχία των πρώτων στην Ιταλία και εδραίωσε τη βυζαντινή ηγεμονία με τη δημιουργία του Εξαρχάτου της Ραβένας. Λίγα χρόνια αργότερα όμως οι Λομβαρδοίκατάφεραν να κυριεύσουν το μεγαλύτερο τμήμα της χερσονήσου (568-569). Η ειρήνη που κλείστηκε με τους βυζαντινούς το 603 οδήγησε στο χωρισμό της χώρας σε δύο μέρη: στη βυζαντινή Ιταλία στο νότο και τη λογγοβαρδική στο βορρά. Το 774 ο Κάρολος ο Μέγας έθεσε τέλος στο βασίλειο των Λογγοβάρδων και το 800, με τη στέψη του, γεννιόταν η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Με την κάθοδο στην Ιταλία του Όθωνα Α΄της Σαξονίας και τη στέψη του ως αυτοκράτορα ξεκίνησε μια περίοδος ανταγωνισμού μεταξύ των αυτοκρατόρων και των παπών. Από τον 11ο αιώνα έχουμε τη δημιουργία των ελεύθερων ιταλικών πόλεων, όπως η Βενετία, η Πίζα, η Σιένα, το Αμάλφι, η Γένοβα, οι οποίες γνωρίζουν αξιοσημείωτη πληθυσμιακή έκρηξη και κυριαρχούν με τους στόλους τους στη Μεσόγειο, χωρίς όμως να καταφέρουν να εξαλείψουν την κυριαρχία του Πάπα και της αυτοκρατορίας. Την περίοδο αυτή στο προσκήνιο βρίσκεται η μάχη ανάμεσα στις ομάδες των Γουέλφων (υποστηρικτές του Πάπα) και των Γιβελλίνων (που πρόσκεινται στο Γερμανό αυτοκράτορα).

Αναγέννηση

16ος - 19ος αιώνας

Tο ενωμένο Ιταλικό κράτος διαμορφώθηκε το 1861, όταν τα ανεξάρτητα κρατίδια της χερσονήσου ενώθηκαν για να σχηματίσουν το Βασίλειο της Ιταλίας. Στην Ιταλική Ένωση συνέβαλαν διανοούμενοι, όπως ο Ματζίνι, ο Τζιομπέρτι, ο Κατανέο, πολιτικοί, όπως ο Καβούρ και αρχηγοί όπως ο Βίκτωρ Εμμανουήλ Β' και ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι. Πρώτη πρωτεύουσα του ιταλικού κράτους ορίστηκε το Τορίνο, στη συνέχεια η Φλωρεντία (1865) και, μετά τη νίκη εναντίον των υποστηρικτών του παπικού κράτους το 1870, η Ρώμη.

20ός αιώνας

Τον 20ό αιώνα η χώρα βρήκε ξανά την ισορροπία της με την κυβέρνηση του Τζιολίτι, που υπήρξε ένας από τους πιο ικανούς πολιτικούς της Ιταλίας. Με τον πόλεμο ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και την κατάκτηση τηςΛιβύης και των Δωδεκανήσων ξεκινά μια περίοδος αποικιοκρατικής και επεκτατικής πολιτικής. Η εκλογική νίκη των σοσιαλιστών και των καθολικών το 1913 οδήγησε στην παραίτηση του Τζιολίτι, τον οποίο διαδέχτηκε ο Σαλάντρα (1914). Μετά από μια διακήρυξη ουδετερότητας (1η Αυγούστου 1914), κάτω από τις πιέσεις των επεμβατικών ρευμάτων, η κυβέρνηση προσχώρησε στην Τριπλή Συμμαχία (Αγγλία - Γαλλία - Ρωσία) και κήρυξε τον πόλεμο στην Αυστρία, ελπίζοντας να επιτύχει σημαντικά εδαφικά οφέλη. Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε με νίκη το 1918 και στην Ιταλία αποδόθηκαν το Τρεντίνο, η Ίστρια και η Ζαντάρ.

Στη Μεσοπολεμική περίοδο, παρά την εδαφική επέκταση, οι Ιταλοί έμειναν απογοητευμένοι από τη μεταχείριση των Συμμάχων, ενώ στην ηθική κρίση προστέθηκε και η οικονομική. Μετά από μια γενική απεργία και κατάληψη των εργοστασίων, η συνταγματική κρίση οδήγησε σε ένα αυταρχικό και αντιδημοκρατικό καθεστώς, στον φασισμό και την ανακήρυξη του Μπενίτο Μουσολίνι ως πρωθυπουργού. Τα λάθη των αντιφασιστικών κομμάτων επέτρεψαν στο Μουσολίνι να εγκαινιάσει ένα ολοκληρωτικό καθεστώς (1925).

Η Ιταλία έκανε την είσοδό της στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Ναζιστικής Γερμανίας του Χίτλερ τον Ιούνιο του 1940, όταν η Γαλλία είχε ήδη ηττηθεί. Μετά τις νίκες των Συμμάχων και την εισβολή τους στη Σικελία, η ιταλική πολιτική οδηγήθηκε σε μεταστροφή και ο Μουσολίνι συνελήφθη το 1943. Στις 13 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία και αναγνωρίστηκε από τους Συμμάχους ως συνεμπόλεμος. Από την πλευρά του ο Μουσολίνι, που ελευθερώθηκε από τους Γερμανούς, ανακήρυξε στο Σαλό την Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία. Η χώρα βρέθηκε χωρισμένη στα δύο: στο νότο που ήταν στα χέρια των Συμμάχων και κάτω από την διακυβέρνηση του Βιττόριο Εμμανουέλε Γ΄και το υπόλοιπο στα χέρια των Γερμανών και των φασιστών. Η απελευθέρωση πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου 1945. Ο Μουσολίνι συνελήφθη , δικάστηκε και τελικά εκτελέστηκε στις 28 Απριλίου. Το 1946 ο Βιττόριο Εμμανουέλε παρακινήθηκε να παραιτηθεί για χάρη του Ουμβέρτου Β΄, αλλά το δημοψήφισμα της 2ας Ιουνίου έλυσε οριστικά το ζήτημα υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας. Από την 1η Ιανουαρίου 1948 τέθηκε σε ισχύ το Σύνταγμα. Με τις εκλογές του 1948 η Χριστιανική Δημοκρατία κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία της βουλής και σηματοδότησε την περίοδο των κεντρώων κυβερνήσεων.

Μεταπολεμική περίοδος

Η εξωτερική πολιτική του Ντε Γκάσπερι οδήγησε την Ιταλία στην είσοδο στην ατλαντική συμμαχία και στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Το 1955 η χώρα έγινε αποδεκτή στον ΟΗΕ. Κάτω από την προεδρία του Λένε (1971-1978) η χώρα οδηγήθηκε σε μια οικονομική και κοινωνική κρίση, ενώ ακολουθεί μια ταραχώδης περίοδος τo 1978, χρονιά κατά την οποία οι Ερυθρές Ταξιαρχίες απήγαγαν και δολοφόνησαν τον πρόεδρο του κόμματος του κέντρου (DC) Άλντο Μόρο. Το 1983 εδραιώθηκε η πρώτη κυβέρνηση σοσιαλιστικής κατεύθυνσης στην ιστορία της Ιταλικής δημοκρατίας. Πρωθυπουργός ορίστηκε o Μπετίνο Κράξι. Η κυβέρνησή του όμως αναγκάστηκε να παραιτηθεί εξαιτίας των αντιθέσεων ανάμεσα στις κύριες πολιτικές δυνάμεις (DC και PSI). Η ήττα των μεγάλων κομμάτων στις εκλογές του 1992 και η άνοδος της Λέγκας τoυ Βορρά, οδήγησε σε μια αποσταθεροποίηση του παραδοσιακού πολιτικού πλαισίου. Πρόεδρος της δημοκρατίας εκλέχτηκε ο Όσκαρ Λουίτζι Σκάλφαρο. Στις πολιτικές εκλογές του 1994 κέρδισε την πλειοψηφία στη βουλή των αντιπροσώπων το κόμμα της δεξιάς Πόλο, της οποίας ο πρόεδρος Μπερλουσκόνι σχημάτισε μια κυβέρνηση που σε λίγους μήνες όμως έπρεπε να παραιτηθεί εξαιτίας της αποχώρησης από αυτό της Λέγκας του Βορρά. Τον Ιανουάριο του 1995 ο Σκάλφαρο προώθησε το σχηματισμό μιας κυβέρνησης συνασπισμού με πρωθυπουργό τον Ντίνι. Στις εκλογές του 1996 κέρδισε ο κεντροαριστερός σχηματισμός Ουλίβο και ο Ρομάνο Πρόντι σχημάτισε κυβέρνηση. Η Ιταλία σήμερα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, του ΝΑΤΟ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΗΕ (για τη διετία 2007-2008 συμμετέχει ως μη-μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού) και της ομάδας G8 των οκτώ πλουσιοτέρων χωρών.

Διοικητικές περιφέρειες

Η Ιταλία διαιρείται σε 20 περιφέρειες (regioni, ενικός regione). Σε πέντε απ' αυτές (σημειώνονται με *) ισχύει ένα ειδικό καθεστώς αυτονομίας που τους επιτρέπει να νομοθετούν αυτόνομα για κάποια τοπικά θέματα.

Όλες οι περιφέρειες εκτός από την Κοιλάδα της Αόστα διαιρούνται παραπέρα σε δύο ή περισσότερες επαρχίες (province). Συνολικά υπάρχουν 109 επαρχίες και 8.101 δήμοι (comuni).

Επαρχίες με πληθυσμό άνω των 800.000 κατοίκων

Γεωγραφία

Έχει επίσης 2 μεγάλα νησιά, τη Σικελία και τη Σαρδηνία.

Το ψηλότερο σημείο είναι το Λευκό Όρος με υψόμετρο 4.810 μέτρα, αλλά για την Ιταλία κυρίως γνωστά είναι τα ηφαίστεια του Βεζούβιου κοντά στη Νάπολη και της Αίτνας στη Σικελία.

Δημογραφία

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2014, ο πληθυσμός είναι 60.788.845 κάτοικοι.

Η Ιταλία είναι σε μεγάλο βαθμό ομοιογενής γλωσσικά και θρησκευτικά, ενώ παρουσιάζει σημαντικές πολιτιστικές, οικονομικές και πολιτικές ανομοιομορφίες. Είναι η χώρα με τη 5η μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού στην Ευρώπη με 196 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Υπάρχουν μικρές ομάδες αυτογενών μειονοτήτων.

Ο Καθολικισμός είναι η θρησκεία της πλειοψηφίας των κατοίκων (85% των κατοίκων αναπροσδιορίζονται ως καθολικοί). Ωστόσο υπάρχουν κοινότητες Προτεσταντών και Εβραίων ενώ υπάρχει και αυξανόμενος αριθμός μεταναστών Μουσουλμάνων. Επίσης, στην Ιταλία, υπάρχει η μεγαλύτερη κοινότητα Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Ευρώπη, με 248.743 μέλη Οι Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών έχουν 25.453 μέλη

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2015 τα 82,12 χρόνια (79,48 χρόνια οι άνδρες και 84,92 οι γυναίκες)..

Πολιτισμός

Η Ιταλία είναι γνωστή για τις τέχνες, τον πολιτισμό, και πολλά μνημεία της, όπως ο Πύργος της Πίζα και το ΡωμαϊκόΚολοσσαίο, όπως και για την κουζίνα της (πίτσα, μακαρονάδες, κλπ.), κρασί, τρόπος ζωής, μόδα, ντιζάιν, κινηματογράφος,θέατρο, λογοτεχνία, ποίηση, εικαστικές τέχνες, μουσική (κυρίως όπερα)

Η Αναγεννησιακή περίοδος της Ευρώπης ξεκίνησε στην Ιταλία το 14ο και 15ο αιώνα. Λογοτεχνικά αριστουργήματα, όπως η ποίηση του Δάντη, Πετράρχη, Tορκουάτο Τάσσο και Λουδοβίκου Αριόστο και η πεζογραφία του Βοκάκκιου.

Η μουσική επιρροή των Ιταλών συνθετών Παλεστρίνα, Κλάουντιο Μοντεβέρντι, Αρκάντζελο Κορέλλι και Αντόνιο Βιβάλντιαποδείχτηκε τεράστια. Τον 19ο αιώνα, η ιταλική ρομαντική όπερα άνθισε με συνθέτες, όπως οι Τζοακίνο Ροσίνι, Τζουζέπε Βέρντι και Τζάκομο Πουτσίνι.

Οι σύγχρονοι Ιταλοί καλλιτέχνες, συγγραφείς, σκηνοθέτες, αρχιτέκτονες, συνθέτες και σχεδιαστές συνεχίζουν να συνεισφέρουν σημαντικά στο δυτικό πολιτισμό.

Το Ποδόσφαιρο είναι το εθνικό άθλημα των Ιταλών και το πάθος τους για το άθλημα αυτό είναι φανερό. Η Ιταλία έχει κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρουτέσσερις φορές : το 1934, 1938, 1982 και 2006.

Ο αστεροειδής 477 Ιταλία (477 Italia), που ανακαλύφθηκε το 1901, πήρε το όνομά του από την Ιταλία.

Γλώσσες

Στην Ιταλία ομιλούνται πολλές διάλεκτοι των Ιταλικών. Μερικοί εκτιμούν πως πολλές από αυτές αποτελούν ξεχωριστές γλώσσες. Υπάρχουν περίπου 33 διάλεκτοι, εκ των οποίων σημαντικότερες, ως προς τον αριθμό των ομιλούντων είναι η διάλεκτος της Λομβαρδίας και της Λιγουρίας, τα Ναπολιτάνικα, τα Σικελιάνικα, η διάλεκτος της Σαρδηνίας και της Μπολόνια. .

Ιταλική Μόδα και Σχέδιο

Η ιταλική μόδα έχει μακρά παράδοση και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες στον κόσμο. Το Μιλάνο, η Φλωρεντία, η Ρώμη είναι τα βασικά κέντρα μόδας της Ιταλίας. Σύμφωνα με την Κορυφαία Παγκόσμια Κατάταξη των Κέντρων Μόδας που διεξήχθη από το Global Language Monitor, η Ρώμη κατατάσσεται έκτη και το Μιλάνο δωδέκατο σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι ιταλικοί οίκοι μόδας όπως για παράδειγμα Gucci, Armani, Prada , Versace, Valentino, Dolce & Cabbana, Missoni,Fendi, Moschino, Max Mara, Trussardi, Ferragamo θεωρούνται από τους σπουδαιότερους οίκους μόδας σε ολόκληρο τον κόσμο. Επίσης το περιοδικό Vogue Italia θεωρείται ένα από τα περιοδικά υψηλότερου κύρους παγκοσμίως.

Η Ιταλία επίσης διακρίνεται στον τομέα του σχεδίου, ειδικότερα στον εσωτερικό σχεδιασμό, στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, στον βιομηχανικό καθώς και στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Η χώρα έχει γεννήσει πολλούς σχεδιαστές επίπλων όπως ο Gio Ponti και ο [Ettore Sottsass]]. Επιπλέον ιταλικές φράσεις όπως "Bel Disegno" και "Linea Italiana" έχουν ενσωματωθεί στο λεξιλόγιο σχεδιασμού επίπλων. Παραδείγματα από κλασσικά κομμάτια ιταλικών οικιακών ειδών και επίπλων αποτελούν τα πλυντήρια και ψυγεία Zanussi, οι καναπέδες "New tone" Atrum και η μεταμοντέρνα βιβλιοθήκη του Ertore Sottsass, που έχει εμπνευστεί από το τραγούδι του Μπομπ Ντίλαν "Stuck inside of Mobile with the Memph is Blues Again".

Σήμερα το Μιλάνο και το Τορίνο αποτελούν εξέχουσες πόλεις όσον αναφορά τον αρχιτεκτονικό και τον βιομηχανικό σχεδιασμό. Η πόλη του Μιλάνου φιλοξενεί την μεγαλύτερη εκδήλωση σχεδίου σε ολόκληρο τον κόσμο. Επίσης φιλοξενεί χώρους διεξαγωγής εκδηλώσεων και διεξάγονται εκδηλώσεις σχετικά με την αρχιτεκτονική και το σχέδιο όπως "Fuori Saloni" και το "Salone del Mobile". Επιπλέον αποτελεί έδρα πολλών σχεδιαστών όπως Bruno Munari, Lucio Fontana, Enrico Castellani και Piero Manzoni.

Κρασί

Η Ιταλία είναι μια από τις παλαιότερες χώρες στον κόσμο, στην παραγωγή οίνου και τα ιταλικά κρασιά είναι παγκοσμίως γνωστά για την ευρεία ποικιλία τους. Μετά τη Γαλλία, διαθέτει τη μεγαλύτερη βιομηχανία κρασιού σε περιεκτικότητα. Η προσφορά της ανέρχεται σε περίπου 45 με 50 εκατομμύρια εκατόλιτρα κάθε χρόνο και αντιπροσωπεύει το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής. Το ιταλικό κρασί εξάγεται σε όλο τον κόσμο και είναι πολύ διάσημο και στην ίδια την Ιταλία: Οι Ιταλοί κατατάσσονται πέμπτοι στη λίστα κατανάλωσης κρασιού με 42 λίτρα το κάθε άτομο. Τα σταφύλια φυτρώνουν σε σχεδόν κάθε περιοχή της χώρας και υπάρχουν περισσότερα από 1 εκατομμύριο αμπελώνες υπό καλλιέργεια. Οι Ετρούσκοι και οι Έλληνες παραγωγοί προχώρησαν στην παραγωγή κρασιού πριν από τους Ρωμαίους με το να καλλιεργήσουν τους δικούς τους αμπελώνες τον 2ο αιώνα π.Χ. Η ρωμαϊκή καλλιέργεια του σταφυλιού και η δημιουργία του οίνου ήταν δημιουργική, πολύ καλά οργανωμένη και πρωτοπόρα με μεγάλης κλίμακας παραγωγή και τεχνικές αποθήκευσης όπως τα βαρέλια και τα μπουκάλια. Όσον αφορά το εκλεκτής ποιότητας κρασί, η σύγχρονη Ιταλία είναι η μεγαλύτερη ή η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα παραγωγής του. Το 2005 η ιταλική παραγωγή αποτελούσε το 20% της παγκόσμιας, δηλαδή δεύτερης σε αριθμό με πρώτη τη Γαλλία να παράγει το 26%. Τον ίδιο χρόνο το μερίδιο της Ιταλίας σε δολάρια σε εισαγωγές οίνου στις Η.Π.Α ήταν 32%, της Αυστραλίας 24% και της Γαλλίας 20%. Μαζί με της Αυστραλία, η αγορά της Ιταλίας αυξήθηκε ραγδαία τα τελευταία χρόνια.

Vino cotto και vincotto

Το Βίνο κότο (κατά λέξη: μαγειρεμένο κρασί) είναι ένα είδος κρασιού από τις Μάρκε και το Αμπρούτσο της κεντρικής Ιταλίας. Συνήθως φτιάχνεται από ιδιώτες για προσωπική χρήση αφού δεν μπορεί νόμιμα να πουληθεί ως κρασί. Ο μούστος, αντίθετα με αρκετές τοπικές ποικιλίες σταφυλιών, ζεσταίνεται σε ένα χάλκινο δοχείο όπου μειώνεται η περιεκτικότητά του στο 1/3 πριν ζυμωθεί σε παλιά ξύλινα βαρέλια. Μπορεί να ωριμάσει για χρόνια και η συγκομιδή στα βαρέλια να είναι μεγάλη. Το χρώμα του θυμίζει το βαθύ κόκκινο που έχει το ρουμπίνι και μοιάζει με το κρασί της Μαδέρας, ενώ συχνά συνοδεύεται με κάποιο είδος γλυκού.

Το Βινκότο, χαρακτηριστικό της Απουλίας, ζεσταίνεται εξίσου αλλά δεν ζυμώνεται με αποτέλεσμα να έχει μια γλυκιά γεύση, σαν σιρόπι. Γι’αυτό τον λόγο είναι κατάλληλο για την παραγωγή γλυκών και αφεψημάτων. Μετά την παραγωγή και την ψύξη του, ωριμάζει αποθηκευμένο για χρόνια.

Οικονομία

Αρκετές Ιταλικές επιχειρήσεις είναι γνωστές παγκοσμίως, όπως η παρασκευάστρια ζυμαρικών Barilla Group και η αυτοκινητοβιομηχανία Φίατ.

Ναυτιλία

Κυριότεροι λιμένες της Ιταλίας είναι: η Τεργέστη (Trieste), η Ανκόνα (Ancona), το Μπρίντιζι (Brindisi) ή Βρινδήσιο, το Οτράντο (Otranto), ο Τάρας (Taranto) και ηΝάπολη ή Νεάπολη (Napoli), η Γένοβα (Genova) και η Βενετία (Venezia). Το 1974 ο εμπορικός στόλος της Ιταλίας αριθμούσε 1050 πλοία συνολικής χωρητικότητας8.877.825 κ.ο.χ. κατέχοντας την 9η θέση παγκόσμια.

Πηγή: el.wikipedia.org