Ρόδος

Η Ρόδος βρίσκεται στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Βρίσκεται περίπου 350 χλμ.νοτιοανατολικά της Αθήνας και 18 χλμ. νοτιοδυτικά της Τουρκίας. Με έκταση 1.400,684 τ.χλμ. είναι το μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων (νότιες σποράδες) και το τέταρτο σε σειρά ολόκληρης της χώρας, μετά τηνΚρήτη, την Εύβοια και τη Λέσβο. Διαθέτει ακτογραμμή μήκους 253 χλμ. και το υψηλότερο σημείο της είναι η κορυφή του όρους Αττάβυρος σε ύψος 1.215 μ. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 115.490 κατοίκους, γεγονός που καθιστά τη Ρόδο το τρίτο πολυπληθέστερο ελληνικό νησί, μετά την Κρήτη και την Εύβοια.

Στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού βρίσκεται η πρωτεύουσά του, η πόλη της Ρόδου, που με πληθυσμό περίπου 55.000 κατοίκους αποτελεί και το μεγαλύτερο οικισμό του. Εντός των ορίων της πόλης της Ρόδου, βρίσκεται ηΜεσαιωνική πόλη της Ρόδου, μια από τις καλύτερα διατηρημένες μεσαιωνικές πόλεις του κόσμου, η οποία έχει ενταχθεί, από το 1988, στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Στο νησί λειτουργούν τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου και πιο συγκεκριμένα: το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, το Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού και το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών.

Ονομασίες

• Αιθρία: για το ωραίο κλίμα της.
• Αστερία: για τον έναστρο ουρανό της.
• Αταβυρία: από το ψηλότερο όρος της, τον Αττάβυρο.
• Ηλιάς: λόγω της εκτεταμένης ηλιοφάνειας κατά τη διάρκεια του έτους.
• Κορυμβία: για το σχήμα κορύμβου που καταλήγει σε δυο κορυφές.
• Μακαρία: δηλαδή ευτυχισμένη.
• Οφιούσα – Ολόεσσα - Φιδούσα: γιατί είχε πολλά φίδια.
• Πελαγία: το νησί αναδύθηκε μέσα από το πέλαγος.
• Ποιήεσσα: για την πλούσια βλάστηση της.
• Ποντία: δηλαδή θαλασσινή.
• Σταδία: επειδή το σχήμα του νησιού είναι σαν αρχαίο στάδιο.
• Τελχινίς: από τους πρώτους μυθικούς κατοίκους της, τους Τελχίνες.
• Τρινακρία: γιατί το σχήμα της αποτελείται από δύο τρίγωνα.
• Ελαφούσα: λόγω των ελαφιών Πλατώνι που ζουν στο νησί.
• Ανεμόεσσα: λόγω των δυνατών ανέμων ιδίως στη βόρεια πλευρά του νησιού.
• Απολλωνία
• Ομβρία

Γραπτές αναφορές των ονομάτων συναντάμε στους αρχαίους συγγραφείς:

• Πλίνιος ο Πρεσβύτερος: Οφιούσα, Αστερία, Αιθραία, Τριανακρία, Κορυμβία, Ποιήεσσα, Μακαρία, Ολοέσσα
• Στράβων: Σταδία, Τελχινία
• Αμμιανός Μαρκελλίνος: Πελαγία
• Λουκιανός: Ηλιάς

Στις μέρες μας το νησί της Ρόδου αναφέρεται και ως:

• Το «νησί των ιπποτών», λόγω του πλήθους των μνημείων που άφησε το Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη, από την περίοδο της Ιπποσύνης του νησιού.
• Το «νησί του ήλιου», λόγω της εκτεταμένης ηλιοφάνειας καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.
• Το «σμαραγδένιο νησί», λόγω του σχήματος του που παραπέμπει στον πολύτιμο λίθο.

Μυθολογία

Μετά τον κατακλυσμό, ο θεός Ήλιος έσμιξε με τη νύμφη Ρόδο στο νησί, χαρίζοντας του το όνομα της, και εξαφάνισε τα νερά της πλημμύρας. Ο Ήλιος με τη Ρόδο γέννησαν εφτά γιους, τους Ηλιάδες: Όχιμο, Κέρκαφο, Μάκαρα, Ακτίνα, Τενάγη, Τρίοπα,Κάνδαλο και μια κόρη την Ηλεκτρυώνη, που πέθανε παρθένα. Όταν οι Ηλιάδες ανδρώθηκαν, ο Ήλιος τους αποκάλυψε ότι οι πρώτοι που θα τελέσουν θυσία στην θεά Αθηνά θα είχαν για πάντα την εύνοια της. Πράγματι, οι Ηλιάδες θυσίασαν πρώτοι στη θεά, αλλά πάνω στη βιασύνη τους δεν έκαψαν τα θύματα τους πριν τα προσφέρουν στους βωμούς. Για αυτό το λόγο παρέμεινε η παράδοση των άπυρων θυσιών στη θεά Αθηνά στο νησί. Οι Ηλιάδες ξεχώριζαν στη μάθηση και περισσότερο στην αστρολογία, εισήγαγαν νέες πρακτικές στην ναυτιλία και διέταξαν το διαχωρισμό της μέρας σε ώρες. Ο πιο ευφυής από αυτούς ήταν ο Τενάγης και τα αδέλφια του τον σκότωσαν από τη ζήλια τους. Αλλά μόλις η πράξη τους έγινε γνωστή διέφυγαν σε άλλα μέρη. Μόνο ο Όχιμος και ο Κέρκαφος, που δε μετείχαν στο φόνο, έμειναν στο νησί, όπου έχτισαν τηνΑχαΐα. Ο Όχιμος ως μεγαλύτερος έγινε βασιλιάς και πήρε για σύζυγο του μια ντόπια νύμφη, την Ηγητορία, από την οποία απέκτησε μια κόρη, την Κυδίππη. Ο Κέρκαφος παντρεύτηκε την Κυδίππη και διαδέχθηκε τον Όχιμο. Οι τρεις γιοι τους, ο Κάμειρος, ο Ιαλυσός και ο Λίνδος μοίρασαν το νησί σε τρία μέρη και ο καθένας έκτισε μια πόλη με το όνομά του. 

Όταν ο Δαναός έφυγε από την Αίγυπτο με τις κόρες του, κατέπλευσε στη Λίνδο, όπου έγινε δεκτός με θέρμη από τους κατοίκους. Εκεί έχτισε το ιερό της Λινδίας Αθηνάς και αφιέρωσε ένα άγαλμα στη θεά, πριν εκπλεύσει για το Άργος. Αργότερα, ο Κάδμος αναζητώντας την αδελφή του Ευρώπη, αναγκάστηκε να σταματήσει και αυτός στο νησί λόγω της κακοκαιρίας. Έχτισε ένα τέμενος αφιερωμένο στον Ποσειδώνα και τίμησε και τη Λινδία Αθηνά. Φεύγοντας άφησε μερικούς από τουςΦοίνικες συντρόφους του στην Ιαλυσό, που αναμείχθηκαν με τους ντόπιους. Σε μια άλλη περίοδο, όταν οι Ρόδιοι υπέφεραν εξαιτίας μεγάλων φιδιών που σκότωναν τους ντόπιους, απέστειλαν στη Δήλο άνδρες για να ρωτήσουν το θεό Απόλλωνα πως θα απαλλαγούν από το κακό αυτό. Και ο θεός τους πρόσταξε να φέρουν στη Ρόδο τον Φόρβαντα το γιο του Λαπίθη μαζί με τους συντρόφους του. Οι Ρόδιοι τον κάλεσαν, όπως όριζε ο χρησμός και ο Φόρβαντας σκότωσε τα φίδια απαλλάσσοντας το νησί από το φόβο. Κατοίκησε στη Ρόδο μαζί με τους συντρόφους του και αφού απέδειξε ότι ήταν σπουδαίος άνδρας, έλαβε ηρωικές τιμές μετά το θάνατο του. Σε έναν άλλο μύθο ο Αλθαιμένης, ο γιος του βασιλιά της Κρήτης, Κατρέα έλαβε χρησμό πως θα σκότωνε τον πατέρα του. Προσπαθώντας να αποφύγει αυτή τη μοίρα, εξέπλευσε εκούσια μαζί με άλλους από την Κρήτη και κατέπλευσε στην περιοχή της Καμείρου. Εκεί έχτισε το ιερό του Αταβυρίου Διός και έγινε αποδεκτός από τους ντόπιους. Όμως, ο Κατρέας μη έχοντας άλλους γιους, αποφάσισε να ξαναπάρει το γιο του στην Κρήτη. Φτάνοντας νύχτα στη Ρόδο, ο Κατρέας με τους συντρόφους του συνεπλάκησαν με τους ντόπιους. Και ο Αλθαιμένης σπεύδοντας να τους βοηθήσει σκότωσε, εν αγνοία του, τον πατέρα του. Όταν τελικά κατάλαβε τι έγινε, απομονώθηκε από τον κόσμο και πέθανε από τη θλίψη του. Οι Ρόδιοι αφού έλαβαν χρησμό άρχισαν να τιμούν τον Αλθαιμένη ως ήρωα. 

Λίγο πριν τον Τρωικό πόλεμο, ο Τληπόλεμος, ο γιος του Ηρακλή, σκότωσε τον Λικύμνιο, το νόθο αδελφό της γιαγιάς του, της Αλκμήνης και έλαβε χρησμό να φύγει από το Άργος. Ακολουθούμενος από αρκετούς άλλους Άργιους κατέφθασε στη Ρόδο, όπου έγινε βασιλιάς ολόκληρου του νησιού.  Μετά την αρπαγή της Ελένηςαπό τον Πάρι, ο Τληπόλεμος μετείχε στον πόλεμο ως ένας από τους μνηστήρες της στο πλευρό των Αχαιών. Τελικά, βρέθηκε αντιμέτωπος σε μάχη με τονΣαρπηδόνα, τον οποίο τραυμάτισε ενώ ο ίδιος δέχτηκε ένα θανάσιμο πλήγμα . Σύμφωνα με μία παράδοση, οι Ρόδιοι, αποχωρώντας από την Τροία, μετέφεραν τα οστά του Τληπολέμου στη Ρόδο, διότι δεν ήθελαν να επιστρέψουν στην πατρίδα χωρίς το βασιλιά τους .

Ιστορία

Αρχαιότητα

Ως πρώτοι κάτοικοι του νησιού αναφέρονται οι Κάρες, που προέρχονταν από την Μικρά Ασία. Ακολούθησαν οι Φοίνικες και οι Μινωίτες, από τη γειτονική Κρήτη, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Ιαλυσού το 1500 π.Χ. και συνέβαλαν στην οικονομική άνθηση του νησιού. Αργότερα το 1100 περίπου π.Χ. οι Δωριείς κυριαρχούν στο νησί και ιδρύουν τις τρεις μεγάλες πόλεις: Λίνδο, Κάμειρο και Ιαλυσό.

Το νησί της Ρόδου βρίσκεται στο σταυροδρόμι δυο μεγάλων θαλάσσιων διαδρομών της Μεσογείου, ανάμεσα στο Αιγαίο πέλαγος και των ακτών της Μέσης Ανατολής όπως είναι η Κύπρος και η Αίγυπτος, γεγονός που την κατέστησε σημείο συνάντησης πολλών πολιτισμών.

Κατά την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας οι Ρόδιοι συμμάχησαν με τους Μακεδόνες. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου συμμάχησαν με τους Πτολεμαίους της Αιγύπτου.

Το πολεοδομικό σχέδιο της αρχαίας πόλης της Ρόδου βασίστηκε στις πολεοδομικές και φιλοσοφικές ιδέες του διάσημου αρχαίου Έλληνα πολεοδόμου Ιππόδαμου. Το σχέδιο των δρόμων της αρχαίας πόλης είναι γνωστό χάρη σε αρχαιολογικές ανασκαφές δεκαετιών. Τα οικοδομικά τετράγωνα, είχαν τις ακόλουθες διαστάσεις 47,70x26,50 m και είχαν όλα το ίδιο μέγεθος. Καθένα από αυτά περιελάμβανε τρία σπίτια και περιτριγυριζόταν από δρόμους πλάτους 5-6 μέτρων. Το πιο ονομαστό δημιούργημα ήταν ο Κολοσσός, ένα από τα εφτά θαύματα του κόσμου, ο οποίος φτιάχτηκε ανάμεσα στο 304 π.Χ. με 293 π.Χ. από τον Λίνδιο γλύπτη Χάρη. Η κατασκευή του Κολοσσού διήρκεσε 12 χρόνια και ολοκληρώθηκε το 282 π.Χ. Για πολλά έτη, το άγαλμα ήταν τοποθετημένο, πιθανότατα, στην είσοδο του λιμανιού και προσωποποιούσε τον θεό Ήλιο μέχρι την στιγμή που ένας δυνατός σεισμός χτύπησε την Ρόδο το 226 π.Χ. Η πόλη υπέστη σοβαρότατες ζημιές και το άγαλμα του Κολοσσού κατέρρευσε. ^[5]

Ιπποτική Περίοδος

Το 1309 το νησί πουλήθηκε στο τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ. Το τάγμα ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα στην Ιερουσαλήμ με στόχο την νοσηλεία και περίθαλψη των προσκυνητών και σταυροφόρων αλλά πολύ σύντομα μετεξελίχθηκε σε μάχιμη στρατιωτική μονάδα η οποία απέκτησε μεγάλες εκτάσεις γης.

Έχοντας οπισθοχωρήσει από την Ιερουσαλήμ και αργότερα από την Κύπρο, το τάγμα ίδρυσε την έδρα του στη Ρόδο και απέκτησε κατά την χρονική περίοδο αυτή ηγετικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο.

Κατά την διάρκεια της παραμονής των Ιπποτών στη Ρόδο, οι οχυρώσεις επεκτάθηκαν, εκσυγχρονίσθηκαν και συνεχώς ενισχύονταν. Ένα νοσοκομείο, ένα παλάτι, αρκετές εκκλησίες ήταν ορισμένα από τα πολλά δημόσια κτίρια τα οποία ανεγέρθηκαν την εποχή αυτή. Τα κτίρια αυτά αποτελούν αξιοσημείωτα παραδείγματα της Γοτθικής και Αναγεννησιακήςαρχιτεκτονικής. Παρ' όλες τις προστριβές που υπήρχαν με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, το θαλάσσιο εμπόριο αποτελούσε πηγή πλούτου και οι αγορές της πόλης ήταν ακμάζουσες. Την περίοδο της κατοχής των Ιπποτών το νησί της Ρόδου διήγε περίοδο ακμής και οι σχέσεις μεταξύ των Ιπποτών και των ντόπιων χαρακτηρίζονταν από ανοχή και συχνά από στενή συνεργασία. Οι περισσότεροι από τους δρόμους της μεσαιωνικής πόλης συμπίπτουν με τους δρόμους της αρχαίας πόλης ενώ διατηρήθηκε η διαίρεση της πόλης σε δύο ζώνες. Το τάγμα στη Ρόδο διατηρούσε ένα πολύ καλά οργανωμένο αρχείο το οποίο περιλάμβανε έγγραφα που είχαν εκδοθεί από τις διοικητές αρχές, αλληλογραφία, νομικά έγγραφα κ.α. Το αρχείο αυτό διατηρείται έως τις μέρες μας και σώζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Μάλτας. Το αρχείο αυτό αποτελεί μια αξιόλογη πηγή πληροφόρησης για την περίοδο αυτή.

Η πόλη είχε διαιρεθεί σε δύο ζώνες με ένα εσωτερικό τείχος. Το βόρειο τμήμα το οποίο ήταν γνωστό ως Chastel, Chateau, Castrum, Castellum ή Conventus, όπου βρισκόταν το παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, ο καθολικός καθεδρικός ναός και η κατοικία του καθολικού επισκόπου, τα καταλύματα των «γλωσσών», οι κατοικίες των Ιπποτών, ένα νοσοκομείο κ.α. Το νότιο τμήμα γνωστό ως ville, burgus ή burgum ήταν η περιοχή όπου ζούσαν οι λαϊκοί και περιλάμβανε την αγορά, συναγωγές, εκκλησίες καθώς και δημόσια και εμπορικά κτίρια. Το 1522 η πόλη κατακτήθηκε από τον Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή.

Τουρκοκρατία

Το Δεκέμβριο του 1522, οι Ιππότες ανίκανοι να ανταπεξέλθουν στην πολύμηνη πολιορκία, που επέβλεπε προσωπικά ο ίδιος ο Οθωμανός σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής, αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν την παράδοση της Ρόδου και των υπολοίπων κτήσεων τους στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Παρότι κάποιοι Γενίτσαροι παραβίασαν τις εντολές του σουλτάνου και εισέβαλαν στην πόλη στις 25 Δεκεμβρίου πραγματοποιώντας αρπαγές, λεηλασίες και βιασμούς, η τιμωρία των παραβατών περιόρισε τα έκτροπα κατά την παράδοση της πόλης. Ο ίδιος ο Σουλεϊμάν μπήκε στην πόλη δύο μέρες αργότερα, στις 27 Δεκεμβρίου  και αμέσως ξεκίνησε η διαπραγμάτευση ανάμεσα στις δύο πλευρές για το τι θα πάρουν οι Ιππότες μαζί τους και τι θα παραμείνει στο νησί. Την 1η Ιανουαρίου 1523 οι Ιππότες επιβιβάστηκαν στα πλοία τους και ακολουθούμενοι από 3.000 έως 4.000 Ρόδιους αποχώρησαν από το νησί.

Την ίδια ημέρα ο Σουλεϊμάν προσευχήθηκε στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και διαβάστηκε το «Χάττι Σεριφί» με το οποίο ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί. Ο σουλτάνος παρέμεινε στο νησί έως τις 25 Ιανουαρίου και σε αυτό το χρονικό διάστημα προσπάθησε να οργανώσει την νέα του κτήση. Όρισε το «χαράτσι», ίδρυσε μεδρεσέ (θεολογική σχολή), ιμαρέτ (συσσίτιο για τους φτωχούς Τούρκους), διόρισε ιμάμηδες και καθόρισε τα βακούφια (την κτηματική περιουσία των τεμενών που δημιουργήθηκαν). Μερίμνησε για τους τραυματίες του πολέμου, έδωσε αμοιβές και μοίρασε τιμάρια στους αξιωματούχους. Φεύγοντας άφησε διοικητή του νησιού τον γενίτσαρο Ιμπραήμ Αγά.

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, μαζί με τους Ιππότες αποχώρησαν από την Ρόδο 3.000 έως 4.000 Έλληνες. Όσοι παρέμειναν στην πόλη εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακινηθούν έξω από το οχυρωμένο τμήμα της. Έτσι γύρω από τα τείχη δημιουργήθηκαν τα λεγόμενα «μαράσια» - επρόκειτο για συνοικίες που στην καρδιά τους είχαν μια ενορία, μπροστά από την οποία περνούσε μια οδός που κατέληγε στο οχυρωμένο τμήμα της πόλης και τα σπίτια βρίσκονταν γύρω από την ενορία σε στενά «σοκάκια». Μέσα στο οχυρωμένο τμήμα της πόλης επιτρεπόταν να ζουν σε δικές τους ξεχωριστές συνοικίες οι Εβραίοι και οι Τούρκοι έποικοι που ήρθαν τα επόμενα χρόνια να καλύψουν το κενό των Ελλήνων.

Παρόλο που δεν επιτρεπόταν στους Έλληνες να κατοικούν μέσα στο τειχισμένο τμήμα της πόλης, τους επιτρεπόταν η είσοδος κατά τη διάρκεια της ημέρας για να εργαστούν. Κάποιοι μάλιστα διατηρούσαν και καταστήματα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το βράδυ έπρεπε να περάσουν έξω από τα τείχη πριν κλείσουν οι πύλες, διότι υπήρχε φρουρά που απειλούσε με σκληρή τιμωρία τους παραβάτες.

Στην ύπαιθρο πέρα από την πόλη της Ρόδου, ο πληθυσμός κατοικούσε σε χωριά και ήταν αμιγώς ελληνικός. Οι Τούρκοι έποικοι τελικά δημιούργησαν συνοικισμούς και έξω από τα τείχη, στα περίχωρα της πόλης.

Πολύ σημαντικό στοιχείο για τον Ελληνισμό της Ρόδου και όλων των υπόλοιπων νησιών ήταν η εξαίρεση των χριστιανών από το παιδομάζωμα, που φαίνεται πως ήταν ένας από τους όρους της συνθηκολόγησης. Σε μια προσπάθεια να ανακοπεί το κύμα φυγής Ελλήνων και ξένων από τα νησιά ο σουλτάνος αποφάσισε μια πενταετή απαλλαγή από την καταβολή φόρων, ενώ εξειδικευμένοι τεχνίτες αλλά και πολεμιστές δέχονταν δελεαστικές προτάσεις από τους Τούρκους αξιωματούχους για να μην αποχωρήσουν.

Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Ρόδος αποτέλεσε έδρα ξεχωριστής επαρχίας, του Σαντζακίου της Ρόδου.

Ιταλοκρατία

Διοικητική διαίρεση

Σύμφωνα με το πρόγραμμα «Καποδίστριας» η Ρόδος χωριζόταν στους παρακάτω δήμους:

• Αρχαγγέλου
• Ατταβύρου
• Αφάντου
• Ιαλυσού
• Καλλιθέας
• Καμείρου
• Λινδίων
• Νότιας Ρόδου
• Πεταλούδων
• Ροδίων

Με τις αλλαγές του προγράμματος «Καλλικράτης» προέκυψε ο ενιαίος δήμος Ρόδου.

Αξιοθέατα

• η Παλιά (Μεσαιωνική) Πόλη στη Ρόδο
• το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου ή Καστέλλο, το οποίο λειτουργεί ως Μουσείο
• η μεσαιωνική τάφρος γύρω από την Παλιά Πόλη
• το Αρχαιολογικό μουσείο, που στεγάζεται στο κτίριο του Νοσοκομείου των Ιπποτών
• η ακρόπολη της Ρόδου
• το Φρούριο Αγίου Νικολάου
• το ενυδρείο στην πόλη της Ρόδου
• το πάρκο Ροδίνι
• ο λόφος του Φιλέρημου, στον οποίο βρισκόταν η ακρόπολη της αρχαίας Ιαλυσού
• η Αρχαία Κάμειρος
• η Κοιλάδα των Πεταλούδων
• η Κοιλάδα των Επτά Πηγών
• οι Πηγές Καλλιθέας
• η Παναγιά Τσαμπίκα - η Ψηλή
• το Κάστρο Φαρακλός στον Αρχάγγελο
• η σπηλιά του Αρχαγγέλου
• το ξενοδοχειακό συγκρότημα «Έλαφος και Ελαφίνα» στο όρος του Προφήτη Ηλία
• η ακρόπολη της Λίνδου
• ο παραδοσιακός οικισμός στη Λίνδο
•  
  το φράγμα της Απολλακιάς
• το Κάστρο της Μονολίθου
• το Κάστρο της Κρητηνίας
• το Πρασονήσι
• το μαρμαρωμένο καράβι στην Παναγιά τη Σκιαδενή
• ο ναός «Παναγιά του Κάστρου» (11ος αιώνας)
• ο ναός Αγίου Φανουρίου (14ος αιώνας)
• η εκκλησία της Αγίας Τριάδας (15ος αιώνας)
• το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου (15ος αιώνας)
• η εκκλησία της Αγίας Κυριακής (15ος αιώνας)
• η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, κοντά στη πλατεία Αποστολίδη
• το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου (4ος αιώνας), ιδιαίτερο διατηρητέο μνημείο
• η εκκλησία της Παναγίας της Φιλερήμου (15ος αιώνας)
• η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής ομοίως του (15ος αιώνας)
• η υπόγεια βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Χωστού με σπουδαίες τοιχογραφίες του 15ου αιώνα
• ο κλιμακωτός δρόμος του Γολγοθά με 134 σκαλοπάτια στις πλευρές του οποίου φέρονται αναπαραστάσεις των Παθών του Χριστού

Φωτογραφίες

Πρόσωπα

Μυθολογία

• Ρόδος, η νύμφη από την οποία έλαβε το όνομά του το νησί
• Όχιμος, γιος του θεού Ήλιου και της νύμφης Ρόδου, και βασιλιάς του νησιού
• Κέρκαφος, γιος του θεού Ήλιου και της νύμφης Ρόδου, και βασιλιάς του νησιού μετά τον Όχιμο
• Τληπόλεμος, βασιλιάς του νησιού που πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο στο πλευρό των Αχαιών

Αρχαιότητα

• Κλεόβουλος, τύραννος της Λίνδου και ένας από τους επτά σοφούς (6ος αιώνας π.Χ.)
• Τιμοκρέων, λυρικός ποιητής, αλλά και αθλητής του πεντάθλου (5ος αιώνας π.Χ.)
• Διαγόρας, ολυμπιονίκης στην Πυγμή την 79η Ολυμπιάδα (464 π.Χ)
• Δαμάγητος, γιος του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στο Παγκράτιο την 82η και την 83η Ολυμπιάδα (452 και 448 π.Χ)
• Ακουσίλαος, γιος του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στην Πυγμή την 83η Ολυμπιάδα (448 π.Χ)
• Δωριέας, γιος του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στο Παγκράτιο τρεις συνεχόμενες φορές - 87η, 88η και 89η Ολυμπιάδα (432, 428 και 424 π.Χ.)
• Ευκλής, εγγονός του Διαγόρα και ολυμπιονίκης στην Πυγμή την 94η Ολυμπιάδα (404 π.Χ.)
• Πεισίδωρος, εγγονός του Διαγόρα και ολυμπιονίκης
• Καλλιπάτειρα, κόρη του Διαγόρα και η πρώτη γυναίκα της αρχαιότητας που μπήκε μέσα σε αθλητικό χώρο και παρακολούθησε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες
• Μέντωρ, στρατηγός της Περσικής αυτοκρατορίας
• Μέμνων, στρατηγός της Περσικής αυτοκρατορίας
• Δεινοκράτης, πολεοδόμος και αρχιτέκτονας του μεγάλου Αλεξάνδρου (ήταν ο εμπνευστής του τύπου «Καννάβου», που αποτέλεσε αργότερα το πρότυπο για τη δημιουργία πολλών νέων πόλεων.)
• Χάρης ο Λίνδιος, γλύπτης και δημιουργός του Κολοσσού της Ρόδου (3ος αιώνας π.Χ.)
• Λεωνίδας, διάσημος ολυμπιονίκης δρομέας, που έζησε τον 2ο π.Χ αιώνα. Οι δώδεκα, συνολικά, νίκες του, τον ανέδειξαν ως τον πιο πολυνίκη αθλητή στην ιστορία των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων.
• Αγησίστρατος ο Λίνδιος, ολυμπιονίκης στην Πάλη Παίδων την 152η Ολυμπιάδα (172 π.Χ.)
• Ίππαρχος ο Νικαεύς, αστρονόμος, γεωγράφος, χαρτογράφος και μαθηματικός που έδρασε στη Ρόδο (2ος αιώνας π.Χ.)
• Παναίτιος, φιλόσοφος (185 π.Χ. - 109 π.Χ.)
• Ποσειδώνιος ο Απαμεύς, πολυμαθής Στωικός φιλόσοφος, αστρονόμος, γεωγράφος, πολιτικός, ιστορικός και δάσκαλος που έδρασε στη Ρόδο (περ. 135 π.Χ. – 51 π.Χ.)
• Αγήσανδρος, ένας από τους γλύπτες που κατασκεύασαν το σύμπλεγμα του Λαοκόοντα (1ος αιώνας π.Χ.)
• Γέμινος, φιλόσοφος, αστρονόμος, μαθηματικός, μετεωρολόγος και γεωγράφος (1ος αιώνας π.Χ.)

Τουρκοκρατία

• Ιωαννίκιος Β΄, οικουμενικός πατριάρχης Κωνσταντινούπολης από το 1646 μέχρι 1656.

Ελληνική επανάσταση

• Γεώργιος Ρόδιος, αγωνιστής του 1821
• Παναγιώτης Σπανός, αγωνιστής του 1821
• Αθανάσιος Ανθού, αγωνιστής του 1821
• Παναγιώτης Ρόδιος, συγγραφέας, πολιτικός, αγωνιστής του 1821
• Αναστάσιος Ρόδιος, μέλος της Φιλικής Εταιρίας
• Βασίλειος Βενετοκλής, μέλος της Φιλικής Εταιρίας

Βαλκανικοί πόλεμοι

• Ιωάννης Καζούλης, μέγας ευεργέτης και πατριώτης, πρόσφερε οικονομική ενίσχυση στους πολέμους 1912-13 και κατετάγη ως έφεδρος αξιωματικός στον Ελληνικό στρατό

Β΄ παγκόσμιος πόλεμος

• Γιώργος Κωσταρίδης, κατάσκοπος
• Μιχάλης Βρούχος, κατάσκοπος

Σύγχρονα πρόσωπα

• Νίκος Γκάλης, η σημαντικότερη μορφή στην Ελληνική καλαθοσφαίριση έχει καταγωγή από τη Ρόδο
• Βασίλης Καζούλης, τραγουδιστής της ροκ μουσικής, τον ανέδειξε ο Σταμάτης Σπανουδάκης και ο Διονύσης Σαββόπουλος
• Νίκη Ξάνθου, πρώην αθλήτρια στο άλμα εις μήκος με σημαντικούς τίτλους
• Βαλάντης (Χρυσοβαλάντης Αυγενικός), τραγουδιστής
• Τριαντάφυλλος (Χατζηνικολάου), τραγουδιστής
• Νίνο (Στέφανος Σακελάριος Ξυπολιτάς), τραγουδιστής
• Γιώργος Γιαννιάς, τραγουδιστής
• Γιώργος Δασκαλάκης (Τσαμπίκος Δασκαλάκης), τραγουδιστής
• Ιωάννης Κλαδάκης, τραγουδιστής και οργανοπαίχτης παραδοσιακής μουσικής Δωδεκανήσου-Ρόδου.
• Γιώργος Σκαρτάδος, παλαίμαχος ποδοσφαιριστής
• Τζον Κυριακού, πράκτορας της CIA με 12 τιμητικές διακρίσεις
• Κωνσταντίνα Σπυροπούλου, παρουσιάστρια, μοντέλο με διάκριση το 2007 "Miss Europe face"
• Albert Alick Bowlly, ο πρώτος Έλληνας ποπ-σταρ με Ροδίτικη καταγωγή
• Μιρέλα Πάχου, τραγουδίστρια

Ροδίτικη παράδοση

Ποτά

• Κοριαντολίνο
• Σούμα

Φαγητά

• Πιταρούδια
• Μίλλα και Τσιρίγγια
• Πουγγιά
• Κεφαλόποδα της Λαμπρής
• Αβρανιές
• Λακάνη
• Μάτσι ή πλαστά μακαρόνια
• Τσουβράς
• Γιαπράκια/Σαρμαδάκια
• Γιαχνί
• Λαδόπιτα
• Ταχινόπιτα

Γλυκά

• Μελεκούνι
• Φανουρόπιτα
• Μουχαλεμπί
• Τακάκια
• Εσχαρίτης
• Αμυγδαλωτά άσπρα
• Κατημέρια
• Μοσχοπούγκια χωρίς φύλλο
• Μαντινάδες
• Πελιές από καΐσι

Ροφήματα

• Αλυσφακιά

Ζώα

• Πλατώνι, το ελάφι της Ρόδου
• Αλογάκι της Ρόδου (το μικρότερο στην Ελλάδα και το δεύτερο μικρότερο στον κόσμο)
• Ροδίτικο κυνηγόσκυλο, γνωστό και ως Ταζί
• Γκιζάνι, ψάρι

Φυτά

• Ροδίτικο φούλι
• Ροδίτικος Φίκος

Η Ρόδος φημίζεται

• Για τις παραλίες της, μία παραλία στην Λίνδο διακρίθηκε στις 10 καλύτερες τις Ευρώπης
• Για τα κρασιά της, κυρίως στο χωριό Έμπωνα υπάρχουν διεθνείς διακρίσεις
• Για τα σύκα της είναι φημισμένη από την αρχαιότητα
• Για το θυμαρίσιο μέλι που παράγει
• Για το Ροδίτικο καμάκι στον τουρισμό
• Για την κατασκευή καραβιών στην αρχαιότητα
• Οι Ρόδιοι Σφενδονήτες ήταν γνωστοί στην αρχαιότητα
• Ροδίτικο ναυτικό δίκαιο.
• Κύριοι θεμελιωτές φυσικού δικαίου.

Γεγονότα

Η φωτιά επεκτάθηκε γρήγορα και στις έξι ημέρες διάρκειάς της έκαψε συνολικά 120.000 στρέμματα πευκοδάσους και καλλιεργειών. Στα σημεία ακμής της επιχείρησαν από αέρος 2 ελικόπτερα και 9 πυροσβεστικά αεροσκάφη. Στις χερσαίες επιχειρήσεις συμμετείχαν πυροσβεστικά οχήματα της Πυροσβεστικής, μικρά οχήματα του τοπικού οργανισμού δασοπυρόσβεσης και ομάδες εθελοντών. Αν και, στην αρχή απαγορεύτηκε από τον Δήμο Νότιας Ρόδου η χρήση αντι-πύρ, οι κάτοικοι του Αγίου Ισιδώρου χρησιμοποίησαν αυτή την τεχνική με επιτυχία, 10 χλμ έξω από το χωριό τους αποτρέποντας την φωτιά να πλησιάσει στο χωριό.

Η Ρόδος είναι η πρώτη πόλη στην Ελλάδα, που είχε έφιππη δημοτική αστυνομία το 1996.

Πηγή: Βικιπαίδεια