Ευβουλίδης

O Ευβουλίδης ήταν Μιλήσιος διαλεκτικός φιλόσοφος της Μεγαρικής σχολής, διδάσκαλος του Δημοσθένους.

Ο Ευβουλίδης ο οποίος συγκαταλέγεται στους διαδόχους του Ευκλείδη, άσκησε έντονη κριτική κατά της θεωρίας περί κατηγοριών του Αριστοτέλη, καθώς επίσης και κατά του αριστοτελικού ορισμού της κίνησης.

Όπως πληροφορούμαστε από τον G. Ryle (1970), οι Μεγαρικοί υπό τσν Ευβουλίδη όριζαν ως πραγματικό αυτό που πραγματοποιείται κάποια στιγμή μέσα στο παρόν. Ως δυνατό όριζαν αυτό που παρουσιάζεται ως υπαρκτό μέσα στο παρόν ή το μέλλον. Το αναγκαίο το ταύτιζαν με αυτό που ισχύει κάθε στιγμή και επομένως δεν θα είναι ποτέ ψεύτικο, ενώ το μη αναγκαίο είναι αυτό που είναι ήδη ή θα γίνει κάποια στιγμή ψευδές.

Επιπλέον, ο Ευβουλίδης ήταν δεινός "τεχνουργός" σοφισμάτων. Ένα από τα σοφίσματα που του αποδίδονται είναι ο "ψευδόμενος" με το οποίο ο φιλόσοφος διερωτάται: αν κάποιος παραδεχτεί ότι αυτή τη στιγμή ψεύδεται, αυτό που λέει είναι αλήθεια ή ψέμα;

Άλλο σόφισμα του Ευβουλίδη ήταν ο "εγκεκαλυμμένος". Πρόκειται για ένα εριστικό παίγνιο με βάση το ρήμα "γνωρίζω" και τις σημασίες του: "Λες ότι γνωρίζεις τον αδερφό σου. Τον άνθρωπο που ήλθε αυτή ακριβώς τη στιγμή έχοντας το κεφάλι καλυμμένο δεν τον γνώρισες. Κι όμως είναι ο αδερφός σου". Άλλο σόφισμα: Θεωρείται φαλακρός ένας άνθρωπος όταν έχει μόνο μία τρίχα; ή δύο; ή τρεις; ή μέχρι πόσες;

Πηγές

1. Άλμα πάνω↑ Plutarch, Vit. X Orat.; Apuleius, Orat. de Mag.; Photius, Bibliotheca, 265
2. Άλμα πάνω↑ Diogenes Laërtius, ii. 109; Athenaeus, vii. 354; Aristocles, in Eusebius Praeparatio Evangelica xv. 2