Γιατροί Έλληνες

Πεδάνιος Διοσκουρίδης

Ο Πεδάνιος Διοσκουρίδης (40 - 90 μ.Χ.) ήταν σημαντικός γιατρός, φαρμακολόγος και βοτανολόγος από την Ανάζαρβοτης Κιλικίας, γνωστός για το πεντάτομο έργο του «Περί ύλης ιατρικής», με τη μεγαλύτερη επιρροή στη φαρμακολογία μέχρι το 1600 μ.Χ.. Υπάρχουν πολλά αντίγραφα του έργου του, ακόμη και του 5ου αιώνα. Θεωρείται ο μεγαλύτερος φαρμακολόγος της αρχαιότητας, η επιστημονική προσφορά του οποίου θεωρείται εφαμιλλη με εκείνη του Θεοφράστουστη βοτανική  Τα χειρόγραφα με την πραγματεία του Διοσκουρίδη, ιδιαίτερα τα παλαιότερα, όπως ο κώδικας της μονήςΜεγίστης Λαύρας του Αγίου όρους, της Κωνσταντινούπουλης που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της Βιέννης, της Νάπολης και του Μίτσιγκαν παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σε μικρογραφία του 15ου αιώνα αναπαρίσταται η Σοφία να δείχνει ένα φυτό και ένα ζωγράφο να τον απεικονίζει που γράφει.

Βίος

Το όνομά του Πεδάνιος το απέκτησε όταν υιοθετήθηκε από Ρωμαίο της οικογένειας των Πεδανίων για να αποκτήσει δικαιώματα Ρωμαίου πολίτη. Ονομάσθηκε πεδάνιος περισσότερο για να διακρίνεται από τον ποιητή Διοσκουρίδη, αλλά και τον ιστορικό Διοσκουρίδη.

Γνώριζε τις ιδιότητες του μανδραγόρα, τη θεραπευτική αξία και τη χρησιμότητά του για την προνάρκωση και τη νάρκωση . Είχε, επίσης, παρατηρήσει και περιγράψει το φαινόμενο της αλλεργικής καταπληξίας από τη λήψη φαρμακευτικών ουσιών.

Ο Διοσκουρίδης κατέγραψε περισσότερες από 1.000 φαρμακευτικές ουσίες, η πλειοψηφία των οποίων προερχόταν από φυτά. Περιέγραψε επίσης ουσίες που σήμερα είναι γνωστές ως αντισηπτικά, αντιφλεγμονώδη ή αντισυλληπτικά. Αντίγραφα του πολύτομου έργου του «Περί ύλης ιατρικής» βρίσκονταν σε διαρκή κυκλοφορία και χρησιμοποιούνταν στην πράξη από την περίοδο της ακμής της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η πρώτη λατινική έκδοσή του χρονολογείται το 1478, λίγες δεκαετίες μετά την ανακάλυψη της τυπογραφίας. Η επίδραση του έργου του εκτείνεται χρονικά τουλάχιστον μέχρι την περίοδο της Αναγέννησης και εν γένει εκτιμάται πω οι μέθοδοι παρατήρησης του Διοσκουρίδη πρόσφεραν ισχυρές βάσεις για την εξέλιξη της φαρμακολογικής επιστήμης. Πέρα από την αξία του ως ιατρικό εγχειρίδιο, μεγάλης αξίας θεωρείται ο πλούτος των πληροφοριών που δίνει για τα φυτά και βότανα της νοτιοανατολικής Ευρώπης. 

Άλλα έργα

• Περί δηλητηριάσεως - De Venero
• Περί ιοβόλων- De Venetaris Anibalibus
• Περί παιωνίας και όσα πoιείν δύναται, Fragmenta 11.2.164 - 11.2.167, Berlin Pyr. 1914