Δήμητρα

Οι τέσσερις κόρες του Κελεού συγκινήθηκαν με την ιστορία της γερόντισσας κι έχοντας ήδη πάρει από την ίδια και επιπλέον πληροφορίες για τα προσόντα της γύρω από τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, αποφασίζουν να την πάρουν μαζί τους και να της συμπαρασταθούν.

Κατά τη διαδρομή, η ομορφότερη κόρη του Κελεού, η Καλλιδίκη, αναλαμβάνει να κατατοπίσει την ξένη γύρω από την περιοχή. Της παρουσιάζει την πόλη, τα μεγάλα σπίτια της χώρας και τη διαβεβαιώνει για την χωρίς άλλο εύκολη ανεύρεση καταλύματος και δουλειάς σ' ένα από αυτά. Επίσης της δηλώνει ότι οι γονείς της, τώρα στα γεράματά τους, έχουν αποκτήσει ένα αγόρι που σίγουρα χρειάζεται επιπλέον φροντίδα από κάποια γυναίκα ειδική.

Φτάνοντας στο παλάτι τα τέσσερα κορίτσια αφήνουν για λίγο τη θεά και τρέχουν να ενημερώσουν τη μητέρα τους για το συμβάν. Εκείνη ακούγοντας με μεγάλη προσοχή τις ιστορίες γύρω από τον ποιόν της γερόντισσας δέχεται πρόθυμα να τη βοηθήσει και στέλνει τις κόρες της να τη φωνάξουν. Οι κόρες τρέχουν χαρούμενες έξω στη Δήμητρα, την παίρνουν και τη συνοδεύουν στο παλάτι. Η Δήμητρα σκυμμένη, με καλυμμένο το πρόσωπο και μαυροφορεμένη, περνά το κατώφλι κι έρχεται αντιμέτωπη με τη βασίλισσα και το μικρό της γιο που καθόταν απέναντι της σε θρονί. Με την είσοδό της ο χώρος γεμίζει φως ενώ το κεφάλι της ακουμπά στο ταβάνι. Η βασίλισσα αρχικά ταράζεται, τρομάζει, όμως στη συνέχεια το δέος την αναγκάζει να σηκωθεί και να προσφέρει το θρονί της στην άγνωστη εκθαμβωτική ξένη. Η Δήμητρα μη θέλοντας ακόμη να αποκαλυφθεί αλλά ούτε και να παραβεί το εθιμοτυπικό που απαιτεί ευλάβεια και σεβασμό του οποιουδήποτε απέναντι σε μια βασίλισσα, αρνείται την τιμητική θέση που της προσφέρει η βασίλισσα και κάθεται σ' ένα χαμηλό σκαμνί σκεπασμένο από προβιά που της δίνεται από την υπηρέτρια Ιάμβη. Η δύσκολη αποστολή που έχει αναλάβει και η απόγνωση στην οποία βρίσκεται δεν την αφήνουν να εκφραστεί ελεύθερα. Σιωπηλή και ήσυχη, φανερά δυστυχισμένη και απελπισμένη, στέκεται ακίνητη με τα μάτια ριγμένα στο έδαφος. Η ατμόσφαιρα γίνεται ιδιαίτερα βαριά και η υπηρέτρια Ιάμβη προκειμένου να την ελαφρύνει και να της δώσει έναν πιο χαρούμενο τόνο αρχίζει να κάνει αστεία. Τα χαριτωμένα της πειράγματα κανένα δεν άφησαν αδιάφορο. Ακόμη και η Δήμητρα παρασύρεται από το γενικότερο διασκεδαστικό κλίμα κι αρχίζει να γελά. Η βασίλισσα Μετάνειρα χαίρεται με την έστω πρόσκαιρη αλλαγή της διάθεσης της γερόντισσας. Γεμάτη καλοσύνη και συμπάθεια της προσφέρει μια κούπα κρασί αλλά η Δήμητρα, εξαιτίας του πένθους της, δεν το δέχεται. Αντίθετα λόγω της εξάντλησης και της πολυήμερης αφαγίας της προτιμά να ζητήσει από τη βασίλισσα έναν κυκεώνα, δηλαδή χυλό από κριθάρι, νερό και δυόσμο. Η μητέρα των τεσσάρων πανέμορφων κοριτσιών δεν της το αρνείται κι αμέσως προστάζει κάποιον να της τον παρασκευάσει και να της τον φέρει. 

Η Δήμητρα με βουλιμία τρώει το παρασκεύασμα και τελειώνοντάς το ανακοινώνει την πρόθεσή της να αναλάβει την ανατροφή και διαπαιδαγώγηση του μικρού γιου της βασιλικής οικογένειας, του Δημοφώντα. 

Με μεγάλη χαρά και αντιλαμβανόμενη την ιδιαιτερότητα της ξένης, η βασίλισσα Μετάνειρα δέχεται να εμπιστευτεί το μονάκριβο γιο της στα χέρια της. Η Δήμητρα, με τη μορφή της δυστυχισμένης γερόντισσας, παίρνει από την πλευρά της μεγάλες δεσμεύσεις γύρω από το μεγάλωμα και την περιποίηση του παιδιού. Υπόσχεται ενώπιον όλων ότι τίποτε δεν πρόκειται να λείψει από το παιδί, ότι ποτέ και σε τίποτα δε θα υστερήσει, ούτε και ποτέ θα αρρωστήσει.

Οι δηλώσεις της ξένης αφήνουν τους πάντες έκπληκτους. Κανείς ως αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να φανταστεί ότι πίσω απ' αυτά τα σοβαροφανή και πολύ δεσμευτικά λόγια κρύβεται μια θεά. Όλοι τους είναι μαγεμένοι απ' αυτό το ιδιαίτερο που εκπέμπει η ξένη, κανείς όμως δεν μπορεί να καταλάβει το γιατί. Το μεγάλωμα του Δημοφώντα και η ειδική μεταχείριση από μέρους της γερόντισσας θα τους ερμηνεύσει αυτό που ως τώρα θεωρούν καταπληκτικό και ανεξήγητο.

Η Δήμητρα αναλαμβάνει ευθύς αμέσως το μεγάλωμα του παιδιού με τρόπο πραγματικά ιδιαίτερο και ξεχωριστό. Χωρίς να το θηλάζει και χωρίς να το ταΐζει, το αλείφει καθημερινά με αμβροσία, το φυσά με την ανάσα της και τη νύχτα το βάζει πάνω σε μια δυνατή φωτιά για να γίνει ανθεκτικό κι αθάνατο. Η προσφορά από μέρους της ενός τέτοιου δώρου είναι γι' αυτήν η καλύτερη ένδειξη ευγνωμοσύνης και η καλύτερη ανταμοιβή προς το βασιλικό ζεύγος για τα καλά που της δόθηκαν.

Η ανατροφή του Δημοφώντα συνεχιζόταν με την ίδια τακτική ώσπου κάποια μέρα, εντελώς ξαφνικά, εμφανίζεται η Μετάνειρα και αντιλαμβάνεται την περίεργη μέθοδο της ξένης. Η βασίλισσα ταράζεται από το θέαμα και διαμαρτύρεται έντονα. Μη γνωρίζοντας τη θεϊκή καταγωγή της άγνωστης γερόντισσας, θυμώνει με τη συμπεριφορά της κι αρχίζει να εκτοξεύει απειλές με πολύ άσχημο τρόπο. Η Δήμητρα μπροστά στις αντιδράσεις της βασίλισσας εξοργίζεται και αποφασίζει να αποκαλύψει την ταυτότητά της. Δε δέχεται κανέναν συμβιβασμό και φανερώνει την από εδώ και στο εξής πορεία της μοίρας του Δημοφώντα. Επιπλέον, απαιτεί την κατασκευή ενός μεγάλου ναού με βωμό προς τιμή της, που θα χτιστεί, σύμφωνα με τις επιθυμίες της, κάτω από τα τείχη της πόλης και πάνω στο λόφο που βρίσκεται κοντά στο Καλλίχορο πηγάδι. Τέλος, ανακοινώνει την παρουσία συγκεκριμένων γιορτών προς τιμή της προκειμένου μελλοντικά να καθιερωθεί και στο χώρο τους η λατρεία της.