Επιστήμες στην Ελλάδα

Την άποψη ότι οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν ταυτόχρονα με τους Πέρσες συστήματα κανάτ για την ύδρευση πόλεων ενισχύει το γεγονός ότι παρόμοια συστήματα διέθεταν πολλές Ελληνικές πόλεις. Ανάμεσά τους η αρχαία Στρύμη της Θράκης (πριν από τον 4ο π.X. αιώνα), η αρχαία Όλυνθος (420 – 400 π.X.), η Περαχώρα Κορίνθου (300 π.X.), η Αίγινα, η Σκύρος, τα Άβδηρα της Θράκης κ.α. Aπό τα μέχρι σήμερα δεδομένα, κανάτ που να κατασκευάστηκαν κατά τη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδο, δεν είναι με βεβαιότητα γνωστά στο χώρο της Ελλάδας.

Αντίθετα, τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνταν ευρύτατα κατά την Οθωμανική περίοδο για την ύδρευση πόλεων και την άρδευση σημαντικών εκτάσεων. Tα πλέον αντιπροσωπευτικά αυτής της περιόδου είναι εκείνο της επαρχίας Φυλλίδας και κυρίως εκείνο του Χορτιάτη της Θεσσαλονίκης, σε χρήση μέχρι σήμερα, που κατασκευάστηκε από τον Μουράτ τον B΄ στις αρχές του 18ου αιώνα και κάλυπτε μέχρι το 1984 μεγάλο μέρος των αναγκών ύδρευσης της Θεσσαλονίκης.

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΟΠΛΩΝ

Ατομικός Οπλισμός

O πόλεμος αποτελούσε σημαντικό μέρος της ζωής των αρχαίων Ελλήνων. Επομένως, τα όπλα ήταν μέσα στη ζωή τους, καθώς στις ειρηνικές περιόδους ασκούνταν στη χρήση τους και στις εμπόλεμες αποτελούσαν το κύριο μέσον διατήρησης της ελευθερίας και της υπεροχής τους. Για πολλούς Έλληνες που εργάζονταν ως μισθοφόροι, τα όπλα αποτελούσαν απαραίτητο εφόδιο. H οπλοποιία ήταν ανεπτυγμένη στην Ελλάδα. H τεχνολογία των όπλων ήταν εντυπωσιακά προηγμένη σε κάθε λεπτομέρεια που αφορούσε την αποτελεσματικότητα και στερεότητα του όπλου.

Μαρτυρείται η ύπαρξη εξειδικευμένων εργαστηρίων στην Αθήνα, την Κόρινθο, το Άργος, τη Θήβα, τη Σπάρτη, τη Χαλκίδα κ.α. Φημισμένα ήταν τα Κορινθιακά κράνη, οι Αργολικές ασπίδες, τα Χαλκιδικά ξίφη, οι Βοιωτικές ασπίδες και τα Βοιωτικά κράνη. Στόχος ήταν η στέρεη και αποτελεσματική κατασκευή των όπλων, όμως τους ενδιέφερε ιδιαίτερα η καλαίσθητη εμφάνιση και η διακόσμησή τους με πολύτιμα υλικά, ώστε να ξεχωρίζουν απ τα όπλα των άλλων.

Αυτό είχε ως συνέπεια τα πολυτελή όπλα να προξενούν δέος στον αντίπαλο και να προσθέτουν κύρος σ’ αυτόν που τα φορούσε. Επίσης, επικρατούσε η αντίληψη ότι η νίκη ή ο θάνατος έπρεπε να τους βρει με τα λαμπρότερα όπλα τους (Ξενοφών).

Πολυτελή Όπλα

Στις αρχαίες πηγές υπάρχουν πληροφορίες για πολυτελή όπλα. Oι αξιωματικοί και οι βασιλείς ξεχώριζαν στη μάχη από τη λαμπρότητα των όπλων τους. Αναφέρουμε την περίφημη πανοπλία του Αχιλλέα, την ασπίδα του Αλκιβιάδη «εκ χρυσού και ελέφαντος», τη χρυσοπόρφυρη ασπίδα του Νικία και τα λαμπρά όπλα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος στη μάχη των Γαυγαμήλων φορούσε περιτραχήλιο στολισμένο με πολύτιμους λίθους. H χρυσελεφάντινη ασπίδα, το χρυσοποίκιλτο ξίφος και η επίχρυση επένδυση της φαρέτρας, τα οποία βρέθηκαν στον Μακεδονικό τάφο II της Βεργίνας, που αποδόθηκε στον Βασιλιά Φίλιππο B΄ ή στον Φίλιππο Γ΄ τον Αρριδαίο.

Είναι από τα καλύτερα παραδείγματα καταστόλιστων όπλων που σώθηκαν. Πρέπει να τονιστεί ότι όλα τα όπλα, είτε απλά είτε με πολυτελή διακόσμηση, ήταν κατασκευασμένα αποκλειστικά για πολεμική χρήση. Δεν υπήρχαν τελετουργικά όπλα. Tα όπλα της Bεργίνας, τα οποία αναφέρθηκαν, είναι κατασκευασμένα με τις προδιαγραφές αποτελεσματικότητας που προβλέπονταν για όλα τα όπλα. Oι ανάγλυφες μορφές στο έμβλημα της ασπίδας δεν αποτελούσαν εμπόδιο για τη χρήση της στον πόλεμο, καθώς η κατασκευή τους ήταν πολύ στέρεη.

• arxaia_ellas1.pdf, Πηγή Κειμένου Επιστήμες & Τεχνολογία
• arxaia_ellas2.pdf, Πηγή Κειμένου Επιστήμες & Τεχνολογία
• arxaia_ellas3.pdf, Πηγή Κειμένου Επιστήμες & Τεχνολογία