Ρωμαϊκή αυτοκρατορία Α!
Η ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ » Ρωμαϊκή αυτοκρατορία Α!
Όπου ο επίσκοπος Μακάριος των Ιεροσολύμων τη συνόδευσε σε μια περιοδεία στους κυριότερους ναούς που υπήρχαν εκεί κι όπου, σύμφωνα με την παράδοση, εκείνη βρήκε τον Τίμιο σταυρό - μάλιστα, τον ξεχώρισε από αυτούς των δύο ληστών, επειδή, όταν τον εναπόθεσε πάνω σε μια ετοιμοθάνατη γυναίκα, αυτή από θαύμα έγινε καλά.
Ο Θάνατός του
Μεταξύ 331 και 334 ο Κωνσταντίνος είχε κλείσει όλους τους ειδωλολατρικούς ναούς της Αυτοκρατορίας. Τους πρώτους μήνες του 337 τους είχε περάσει στη Μικρά Ασία, κινητοποιώντας το στρατό του ενάντια στον νεαρό Βασιλιά της Περσίας Σαπώρη, το θάρρος και η αντοχή του τον είχαν κάνει θρύλο ανάμεσα στους υπηκόους του. Λίγο πριν από το Πάσχα ξαναγύρισε στην Κωνσταντινούπολη. Η τελευταία περίοδος της ζωής του Μεγάλου Κωνσταντίνου είναι αυτή που τον καταξιώνει στην εκκλησιαστική συνείδηση και τον οδηγεί στο απόγειο της πνευματικής του πορείας. Ο Κωνσταντίνος, κατά τον Απρίλιο του 337 μ.Χ., αισθάνεται τα πρώτα σοβαρά συμπτώματα κάποιας ασθένειας.
Βλέποντας την υγεία του να επιδεινώνεται θεώρησε σκόπιμο να μεταβεί στην πόλη Ελενόπολη της Βιθυνίας, που είχε ονομασθεί έτσι λόγω της μητέρας του Ελένης. Εκεί παρέμεινε στο ναό των Μαρτύρων, όπου ανέπεμπε ικετήριες ευχές και λιτανείες προς τον Θεό. Ο Μέγας Κωνσταντίνος αντιλαμβάνεται πως η επίγεια ζωή του πλησιάζει στο τέλος της. Η μνήμη του θανάτου καλλιεργείται στην καρδιά του και τον οδηγεί στο μυστήριο της μετάνοιας και του βαπτίσματος. Μετά από αυτά καταφεύγει σε κάποιο προάστιο της Νικομήδειας, συγκαλεί τους Επισκόπους και τους απευθύνει τον εξής λόγο:
«Αυτός ήταν ο καιρός που προσδοκούσα από παλιά και διψούσα και ευχόμουν να καταξιωθώ της εν Θεώ σωτηρίας. Ήλθε η ώρα να απολαύσουμε και εμείς την αθανατοποιό σφραγίδα, ήλθε η ώρα να συμμετάσχουμε στο σωτήριο σφράγισμα, πράγμα που κάποτε επιθυμούσα να κάνω στα ρείθρα του Ιορδάνου, στα οποία, όπως παραδίδεται, ο Σωτήρας μας έλαβε το βάπτισμα εις ημέτερον τύπον. Ο Θεός όμως, που γνωρίζει το συμφέρον, μας αξιώνει να λάβουμε το βάπτισμα εδώ. Ας μην υπάρχει λοιπόν καμία αμφιβολία. Γιατί και εάν ακόμη είναι θέλημα του Κυρίου της ζωής και του θανάτου να συνεχισθεί η επίγεια ζωή μας και να συνυπάρχω με το λαό του Θεού, θα πλαισιώσω τη ζωή μου με όλους εκείνους τους κανόνες που αρμόζουν στον Θεό».
Μετά το βάπτισμα ο Μέγας Κωνσταντίνος με πείσμα απαρνήθηκε να φορέσει την Αυτοκρατορική πορφύρα, για την οποία παλαιότερα διέπραττε φόνους. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του παρέμεινε ενδεδυμένος με το λευκό ένδυμα του βαπτίσματος, μέχρι την ημέρα της θανάτου του το 337 μ.Χ.
324 - 337 μ.Χ.
- 325: Αρχίζει η κατασκευή της νέας πρωτεύουσας (Κωνσταντινούπολη) στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου, αποικίας των Μεγαρέων.
- 326 ή 327: Ο Κωνσταντίνος εκτελεί τη γυναίκα του Φαύστα.
- 330: Εγκαινιάζεται η Κωνσταντινούπολη. Για τη διακόσμηση της πόλης χρησιμοποιήθηκαν μνημεία της Ρώμης, της Αθήνας, της Αλεξάνδρειας της Εφέσου και της Αντιόχειας.
- 337: Θάνατος του Κωνσταντίνου στη Νικομήδεια. Το λείψανό του μεταφέρεται αργότερα και θάβεται στο Ναό των Αποστόλων, στην Κωνσταντινούπολη
Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
Η κρίση του πολιτισμού και της θρησκείας, την οποία αντιμετώπιζε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τον 4ο αιώνα, είναι ένα από τα πιο αξιόλογα γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας. Ο παλαιός, ειδωλολατρικός πολιτισμός ήλθε σε σύγκρουση με τον Χριστιανισμό, ο οποίος, αφού αναγνωρίσθηκε επίσημα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Κωνσταντίνου, στις αρχές του 4ου αιώνα, καθιερώθηκε ως η επίσημη θρησκεία του Κράτους από τον Μεγάλο Θεοδόσιο, στα τέλη του ίδιου αιώνα. Η πρώτη εντύπωση βεβαίως ήταν ότι οι δύο αυτοί, αντίθετοι, παράγοντες, που αντιπροσώπευαν δύο εκ διαμέτρου αντίθετες κοσμοθεωρίες, δε θα έβρισκαν ποτέ βάση για μια αμοιβαία συμφωνία.
Αλλά ο Χριστιανισμός και ο ειδωλολατρικός Ελληνισμός βαθμιαίως αναμίχθηκαν και σχημάτισαν έναν Χριστιανο-Ελληνο-Ανατολικό πολιτισμό, γνωστό στη συνέχεια ως Βυζαντινό Πολιτισμό. Κέντρο του πολιτισμού αυτού υπήρξε η Κωνσταντινούπολη, η νέα πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εκείνος που διαδραμάτισε τον κυριότερο ρόλο στις πολλές μεταβολές που έγιναν στην Αυτοκρατορία είναι ο Μέγας Κωνσταντίνος. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ο Χριστιανισμός, για πρώτη φορά, γνώρισε το σταθερό έδαφος της επίσημης αναγνωρίσεως. Ύστερα από την αναγνώριση αυτή, η παλιά ειδωλολατρική Αυτοκρατορία βαθμιαίως άλλαξε και έγινε μια Χριστιανική Αυτοκρατορία.
Η μεταστροφή εθνών ή κρατών στον Χριστιανισμό, συντελέστηκε, στις περισσότερες περιπτώσεις, κατά το πρώιμο στάδιο της ιστορικής τους υπάρξεως, όταν δηλαδή το παρελθόν δεν είχε καθιερώσει σταθερές παραδόσεις, αλλά απλώς μερικές αδιαμόρφωτες και πρωτόγονες συνήθειες και τύπους διοικήσεως. Στις περιπτώσεις αυτές η μεταστροφή δεν προκάλεσε σοβαρή κρίση στη ζωή των λαών. Αλλά δεν συνέβη το ίδιο τον 4ο αιώνα με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία -την εποχή αυτή- ήταν φορέας ενός αρχαίου πολιτισμού και είχε αναπτύξει τέλεια, για την εποχή της, διοίκηση. Είχε ένα μεγάλο παρελθόν και έναν πολύμορφο κόσμο ιδεών, που είχε αφομοιωθεί από τον λαό.
Η Αυτοκρατορία αυτή, τον 4ο αιώνα, γίνεται Χριστιανική και εισέρχεται σε μια εποχή που είναι αντίθετη προς το παρελθόν της, με το οποίο πολλές φορές έρχεται σε πλήρη ρήξη, με αποτέλεσμα μια οξύτατη και δύσκολη κρίση. Συγχρόνως όμως ο παλαιός ειδωλολατρικός κόσμος -τουλάχιστον στον θρησκευτικό τομέα- δεν ικανοποιούσε πια τις προσδοκίες του Έθνους. Νέες απαιτήσεις και νέες επιθυμίες παρουσιάστηκαν, τις οποίες μόνο ο Χριστιανισμός μπορούσε να ικανοποιήσει.
Όταν μία ιστορική στιγμή εξαιρετικής σημασίας σχετίζεται με μία προσωπικότητα που τυχαίνει να διαδραματίζει έναν κύριο ρόλο σε αυτήν, μια ολόκληρη φιλολογία δημιουργείται γύρω από την προσωπικότητα αυτή, με σκοπό να αξιολογήσει τη συμβολή της στα σχετικά γεγονότα και να εμβαθύνει και στις πιο εσωτερικές ακόμα πτυχές της πνευματικής της ζωής. Για τον 4ο αιώνα, μία τέτοια προσωπικότητα υπήρξε ο Μέγας Κωνσταντίνος. Ο Κωνσταντίνος γεννήθηκε στη Ναϊσσο (σημερινή Νίς). Από την πλευρά του πατέρα του -Κωνσταντίου Χλωρού- ανήκε, πιθανόν, σε οικογένεια Ιλλυριών.
Η μητέρα του Ελένη ήταν μια Χριστιανή που αργότερα ανακηρύχθηκε Αγία και η οποία, κατά τη διάρκεια ενός προσκυνήματος στην Παλαιστίνη, ανακάλυψε -όπως δέχεται η παράδοση- τον γνήσιο Σταυρό, πάνω στον οποίο σταυρώθηκε ο Χριστός. Το 305, αφού ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός εγκατέλειψαν το Αυτοκρατορικό τους αξίωμα -σύμφωνα με σχετική συμφωνία- και αποσύρθηκαν στην ιδιωτική ζωή, ο Γαλέριος έγινε Αύγουστος στην Ανατολή, ενώ ο πατέρας του Κωνσταντίνου -Κωνστάντιος- έλαβε το αξίωμα του Αυγούστου στη Δύση. Τον επόμενο χρόνο ο Κωνστάντιος πέθανε στη Βρετανία και ο στρατιές του ανακήρυξαν τον γιο του Κωνσταντίνο Αύγουστο. Την ίδια εποχή μια επανάσταση ξέσπασε στη Ρώμη.
Οι στασιαστές και ο στρατός ανέτρεψαν τον Γαλέριο και ανακήρυξαν Αυτοκράτορα τον Μαξέντιο, γιο τού Μαξιμιανού, που είχε παραιτηθεί από την Αυτοκρατορική εξουσία. Ο Μαξιμιανός ενώθηκε με τον γιο του και πήρε πάλι τον Αυτοκρατορικό τίτλο. Τα γεγονότα αυτά ακολούθησε μια περίοδος εμφυλίου πολέμου, κατά τη διάρκεια τού οποίου τόσο ο Μαξιμιανός όσο και ο Γαλέριος πέθαναν. Τότε ο Κωνσταντίνος έκλεισε συμμαχία με τον Λικίνιο, έναν από τους νέους Αυγούστους, και νίκησε τον Μαξέντιο σε μια αποφασιστική μάχη, κοντά στη Ρώμη, το 312. Ο Μαξέντιος πνίγηκε στον Τίβερη, κοντά στη Μουλβία γέφυρα, προσπαθώντας να ξεφύγει από τον εχθρό του.
Οι δύο νικητές Αυτοκράτορες, ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος, συναντήθηκαν στα Μεδιόλανα (σημερινό Μιλάνο), όπου, σύμφωνα με την ιστορική παράδοση, υπέγραψαν το ονομαστό Έδικτο των Μεδιολάνων. Οι ειρηνικές όμως σχέσεις των δύο Αυτοκρατόρων, δεν διήρκεσαν πολύ. Ένας αγώνας ξέσπασε ανάμεσά τους, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική νίκη του Κωνσταντίνου, τον φόνο του Λικίνιου, το 324 μ.Χ., και την ανάδειξη τού Κωνσταντίνου ως μόνου άρχοντα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Δύο υπήρξαν τα γεγονότα εκείνα της βασιλείας του Κωνσταντίνου, που επηρέασαν σημαντικά τη μελλοντική εξέλιξη της ιστορίας.
