Ιατρική στην Ελλάδα

Ο Ιπποκράτης και η Ιπποκρατική Συλλογή

Η παράδοση μάς έχει διασώσει με το όνομα του Ιπποκράτη 60 περίπου πραγματείες σε ιωνική διάλεκτο.

Ήδη, όμως, από την ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή μέχρι και σήμερα υπήρχε έντονος προβληματισμός σχετικά με το αν η πατρότητα του συγκεκριμένου έργου ανήκει στον Ιπποκράτη. Θα ήταν ουτοπία να πιστεύαμε ότι όλες έχουν γραφτεί από τον ίδιο τον Ιπποκράτη. Οι ιατρικές αυτές πραγματείες μπορεί να διαπνέονται από το ίδιο ορθολογικό πνεύμα μιας ιατρικής απαλλαγμένης από κάθε μαγική επίδραση, αλλά το έργο δεν είναι ομοιογενές. Υπάρχουν διαφορές στο λεξιλόγιο, στο ύφος και το περιεχόμενο. Κάποιες φαίνεται να μη γράφτηκαν από τον ίδιο το διδάσκαλο, κάποιες είναι διαφόρου προελεύσεως και διαφορετικής χρονολογίας. Το σίγουρο είναι ότι πολλά από τα έργα της συλλογής γράφτηκαν από μαθητές και οπαδούς του μεγάλου γιατρού που εμπνεύστηκαν από αυτόν.

 Γενικά (Όρκος, Νόμος, Περί αρχαίης ιατρικής, Περί ιητρού, Περί τέχνης, Περί ευσχημοσύνης, Παραγγελίαι, Αφορισμοί.)
 Ανατομία-Φυσιολογία (Περί Ανατομής, Περί Καρδίης, Περί σαρκών, Περί αδένων, Περί οστέων φύσιος, Περί φύσιος ανθρώπου, Περί γονής, Περί φύσιος παιδίου.)
 Διαιτητική (Περί τροφής, Περί διαίτης, Περί διαίτης υγιεινής.)
 Παθολογία (Περί αέρων, υδάτων, τόπων, Περί χυμών, Περί κρίσεων, Περί κρισίμων ημερών, Περί εβδομάδων, Περί φυσών.)
 Προγνωστική (Προγνωστικόν, Προρητικόν, Κωακαί προγνώσεις.)
 Ειδική νοσολογία (Περί επιδημιών, Περί παθών, Περί νούσων, Περί των εντός παθών, Περί ιερής νόσου, Περί τόπων των κατ’ άνθρωπον.)
 Θεραπευτική (Περί διαίτης οξέων, Περί υγρών χρήσιος.)
 Χειρουργική (Κατ’ ιατρείο, Περί ελκών, Περί αιμορροΐδων, Περί συρίγγων, Περί των εν κεφαλών τρωμάτων, Περί αγμών, Περί άρθρων εμβολής, Μοχλικός.)
 Οφθαλμολογία (Περί όψεως.)
 Μαιευτική (Περί παρθενίων, Περί γυναικείης φύσιος, Περί γυναικείων Α,Β, Περί αφορών, Περί επικυήσεως, Περί επταμήνου και οκταμήνου, Περί εγκατατομής εμβρύου.)
 Παιδιατρική (Περί οδοντοφυΐης.)
 Διάφορα (Επιστολαί, Λόγοι, Το δόγμα των Αθηναίων, Επιβώμιος, Πρεσβευτικό.)

Ένα από τα σημαντικότερα έργα της Συλλογής, στο οποίο αξίζει να αναφερθούμε και χαρακτηρίζεται πολλές φορές ως ορόσημο στην ιστορία της ευρωπαικής επιστήμης, είναι το «Περί ιερής νόσου». Αποτελεί την πρώτη έκφραση στην πνευματική ιστορία της ανθρωπότητας του διαρκούς αγώνα που διεξάγουν οι επιστημονικά σκεπτόμενοι άνθρωποι εναντίον της δεισιδαιμονίας. Το θέμα του έργου είναι η «ιερή νόσος» όπως συνήθιζαν να χαρακτηρίζουν την επιληψία.