Magna Graecia

Ακράγας ή Aκράγαντας (σημερινό Agrigento) - Το Αγκριτζέντο (ιταλ. Agrigento, είναι πόλη στη νότια ακτή της Σικελίας στην Ιταλία, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας. Στην αρχαιότητα, ήταν γνωστή ως Ακράγας, μια από τις επιφανέστερες πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας. Το ιστορικό κέντρο της πόλης ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.  Η πόλη ιδρύθηκε γύρω στο 580 π.Χ. από αποίκους της Γέλας, που την ονόμασαν Ακράγαντα, όπως τον ομώνυμο ποταμό. Ο Ακράγας αναπτύχθηκε ταχύτατα κι έγινε μια από τις πλουσιότερες και επιφανέστερες ελληνικές αποικίες της "Μεγάλης Ελλάδας". Λίγα χρόνια μετά την ίδρυση του, ο Φάλαρις έγινε τύραννος και κυβέρνησε την πόλη για 16 χρόνια, έως ότου μία αριστοκρατική συνωμοσία έδωσε τέλος στην τυραννία του. Εδώ γεννήθηκε ο Εμπεδοκλής, σημαντικός προσωκρατικός φιλόσοφος. Η πόλη παρέμεινε ουδέτερη κατά τη διαμάχη των πόλεων της Αθήνας και των Συρακουσών, ενώ το 406 π.Χ. καταλύθηκε το δημοκρατικό της πολίτευμα όταν λεηλατήθηκε από τους Καρχηδονίους. Ο Τιμολέων την επανίδρυσε με αποίκους από την Ηλέα (Ηπείρου).

 Νάξος: αποικία των Χαλκιδαίων: ιδρύθηκε το 757 π.Χ. (σημερινή Giardini Naxos) - Η Νάξος ιδρύθηκε το 734 π.Χ., πιθανώς από κατοίκους της Χαλκίδας και υπό την αρχηγία του Θεοκλή. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η ελληνική εγκατάσταση εκτόπισε μια εγκατάσταση των ντόπιων που υπήρχε εκεί. Ο Θουκυδίδης μνημονεύει έναν βωμό, ο οποίος σήμερα δεν υπάρχει.

 Πρώιμα αναπτύχθηκε παραγωγή κεραμικής ευβοϊκού τύπου, ενώ τον 5ο αιώνα χτίστηκε ναός της Αφροδίτης. Οι κάτοικοι της Νάξου συνέχισαν το αποικιακό πρόγραμμα ιδρύοντας με την σειρά τους το 730 π.Χ. την Κατάνηκαι τους Λεοντίνους, ίσως το 728 π.Χ. την Zankle (Μεσσήνη). Αργότερα κατακτήθηκε από τον Ιπποκράτη, τύραννο της Γέλας και συμμάχησε με την Αθήνα. Η πόλη καταστράφηκε το 403 π.Χ. από τον Διονύσιο, τύραννο των Συρακουσών και οι κάτοικοι που επέζησαν έφυγαν πρόσφυγες στο Ταυρομένιον, την σημερινή Ταορμίνα.

Ταυρομένιον: αποικία των κατοίκων της Νάξου Σικελίας (σημερινή Taormina) 

Μέγαρα Υβλαία: αποικία των Μεγαρέων στην ανατολική ακτή της Σικελίας. Ίδρυση το 734 π.Χ. - - Τα Μέγαρα Υβλαία ιδρύθηκαν το 729 π.Χ. από κάτοικους των Μεγάρων. Ήταν η πρώτη Ελληνική αποικία στην Σικελία. Η αρχαία πόλη γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη τον 7ο αι. π.Χ. και κάτοικοί της προχώρησαν στην αποίκηση και άλλων τοποθεσιών, όπως π.χ. την ίδρυση του Σελινούντα το 650 π.Χ.. Η πόλη καταστράφηκε το 483 π.Χ. από τον Γέλωνα τον Συρακούσιο, για να ξανακτιστεί το 340 π.Χ. από τον Τιμολέοντα. Οι Ρωμαίοι την κατέστρεψαν το 213 π.Χ. και από τότε δεν ξανακατοικήθηκε.

Λεοντίνοι: αποικία των Χαλκιδαίων ή των κατοίκων της Νάξου Σικελίας τον 8ο αιώνα π.Χ. (σημερινό Lentini) - Οι Λεοντίνοι ήταν αρχαία ελληνική αποικία στην Σικελία. Ιδρύθηκαν από αποίκους που προέρχονταν από τηνΕυβοϊκή αποικία Νάξος και βρίσκονταν λίγο βορειότερα των Συρακουσών στην ανατολική πλευρά της Σικελίας. Η πόλη ιδρύθηκε γύρω στο 728 π.Χ. Μητρόπολή της ήταν η Ευβοϊκή αποικία Νάξος που βρισκόταν λίγο βορειότερα. Οι Λεοντίνοι ήταν η πρώτη ελληνική αποικία της Σικελίας που δεν χτίστηκε στην ακτή αλλά στην ενδοχώρα, σε απόσταση έξι χιλιομέτρων από την ακτή. Διατήρησε την ανεξαρτησία της μέχρι το 498 π.Χ. οπότε κυριεύτηκε από τον τύραννο Ιπποκράτη της Γέλας. Το 476 π.Χ πέρασε στην κυριαρχία των γειτονικώνΣυρακουσών, όταν και κυριεύτηκε από τον τύραννο Ιέρων. Στην συνέχεια ανέκτησε την ανεξαρτησία της. Για την διατήρηση της ανεξαρτησίας τους ένα τμήμα των κατοίκων της πόλης αναζήτησε την συμμαχία των Αθηναίων. Οι Αθηναίοι αποφάσισαν να επέμβουν στην περιοχή όταν οι Συρακούσες εγκατέστησαν στην πόλη μία ολιγαρχική φιλική προς αυτούς κυβέρνηση, κάτι που αποτέλεσε μία από τις αφορμές της Σικελικής εκστρατείας.