Γιατροί Έλληνες

Έργα του

Από έναν αρκετό αριθμό βιβλίων που έγραψε τόσο σε πρόζα όσο και σε έμμετρο στίχο, μόνο δύο διασώζονται ολόκληρα. Αυτά είναι:

• Τα Θηριακά, είναι ποίημα σε δακτυλικό εξάμετρο, αποτελούμενο από 958 στίχους. Περιγράφεται η φύση δηλητηριωδών ζώων και τις επιδράσεις των δηλητηρίων τους που προκαλούν, καθώς και τα αντίστοιχα αντίδοτα. Περιγράφει 14 είδη ιοβόλων ερπετών. Στο ίδιο έργο αναγράφονται 125 φυτά. Είναι ο πρώτος αρχαίος Έλληνας που αναφέρει την ιατρική χρήση των βδελλών.
• Τα Αλεξιφάρμακα, αποτελείται από 630 στίχους σε δακτυλικό εξάμετρο που αναφέρονται γενικά στα δηλητήρια αναλύοντας 19 εξ αυτών, 8 ζωικών και 11 φυτικών, ενώ παράλληλα παρέχει συνταγές για την αντιμετώπισή τους. Σημαντικό μέρος αυτού του συγγράμματος βρίσκεται σήμερα στη Μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος. Η κύρια πηγή πληροφοριών του Νικάνδρου φέρεται ο ιατρός Απολλόδωρος.

Τρία επιγράμματα του Νίκανδρου από τον Στέφανο του Μελέαγρου σώζονται στην Παλατινή Ανθολογία (VII 435, VII 526, IX 503A).

Άλλα έργα που είχε συγγράψει ο Νίκανδρος ο Κολοφώνιος που δεν έχουν όμως διασωθεί είναι:

• Αιτωλικά (Γεωγραφικό ίσως περί πανίδας και χλωρίδας)
• Βοιωτικά (ομοίως με παραπάνω)
• Γεωργικά
• Εξηγητικά εις Ιπποκράτην
• Ετεριούμενα, το σύγγραμμα αυτό είχε σχολιάσει ο Αντωνίνος Λιβεράλις και ο Οβίδιος.
• Ευρώπεια
• Θηβαϊκά
• Ιάσεων συναγωγή βιβλία 3.
• Κολοφωνιακά
• Κυνηγετικά ή Θηρευτικά
• Μελισσουργικά
• Οιταϊκά
• Οφιακά
• Περί ποιητών
• Προγνωστικά, που πιθανώς αναφέρονταν στα πρώτα συμπτώματα δηλητηριάσεων.
• Σικέλεια

Τα έργα του Νικάνδρου επαινέθηκαν από τον Κικέρωνα (De oratore, i. 16), έγιναν αντικείμενο μίμησης του Οβιδίου και του Λουκανού, και χρησίμευσαν συχνά ως πηγές για τον Πλίνιο και άλλους συγγραφείς.