Επιστήμες στην Ελλάδα
ΑΡΧΑΙΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ » Επιστήμες στην Ελλάδα
– O σφαιρικός αστρολάβος, τον τρόπον κατασκευής του οποίου εκθέτει ο Πτολεμαίος, ήταν μια αρθρωτή σφαίρα, χρησίμευε για τον προσδιορισμό της θέσεως των αστέρων ως προς την εκλειπτική (Ζωδιακό κύκλο) και ιδιαιτέρως για τη μελέτη της κινήσεως της Σελήνης.
– O επίπεδος αστρολάβος απετέλεσε το σπουδαιότερο αστρονομικό όργανο από την Ελληνιστική εποχή έως και τον 17ο αιώνα στον δυτικό κόσμο, ενώ στον Μουσουλμανικό η χρήση του διετηρήθη έως και τον 19ο αιώνα.
H θεωρητική βάση κατασκευής του ανάγεται στον μεγάλο αστρονόμο Ίππαρχο (2ος αιώνας π.X.), όπως μαρτυρεί ο Συνέσιος Κυρήνης. Πρόκειται περί της στερεογραφικής προβολής, δηλαδή απεικονίσεως σφαίρας επάνω σε επίπεδο κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να διατηρούνται η ισότης των γωνιών και οι αναλογίες των μηκών, απαραίτητες προϋποθέσεις ομοιότητας για την αναγνώριση των σχηματισμών των αστέρων σε επίπεδο χάρτη. H αρχαιότερα σωζόμενη περιγραφή του οργάνου ευρίσκεται στο έργο του Ιωάννου του Φιλοπόνου (6ος αιώνας μ.X.). Περί της του αστρολάβου χρήσεως και κατασκευής.
H σπουδαιότης του αστρολάβου έγκειται στη δυνατότητα μετρήσεως και αμέσου υπολογισμού διαφόρων αστρονομικών και τοπογραφικών στοιχείων. Όπως για παράδειγμα της ακριβούς ώρας οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας ή της νύκτας, του ωροσκόπου και του μεσουρανήματος, δηλαδή της μοίρας (και πρώτου λεπτού) του ζωδιακού η οποία ανατέλλει κάθε στιγμή και εκείνης η οποία μεσουρανεί αντιστοίχως, της ακριβούς ώρας ανατολής, μεσουρανήσεως και δύσεως των διαφόρων αστέρων, της θέσεώς τους κατά τα διάφορα συστήματα συντεταγμένων, του προσδιορισμού του κλίματος, δηλαδή του γεωγραφικού πλάτους ενός τόπου κ.ά.
Άλλα αστρονομικά όργανα ήσαν τα εξής:
- H στερεά σφαίρα, της οποίας την κατασκευή αναφέρει ο Πτολεμαίος αλλά η αρχή της χρονολογείται πολύ ενωρίτερα, έφερε επάνω της ζωγραφισμένους τους αστερισμούς και τους βασικούς κύκλους της ουρανίου σφαίρας, βάσει των οποίων ετορνεύοντο και τοποθετούντο εξωτερικώς αντίστοιχοι ξύλινοι κύκλοι με τις υποδιαιρέσεις των μοιρών.
- O παραλλακτικός κανών για τον προσδιορισμό της θέσεως των αστέρων ως προς τον ορίζοντα.
- O τετράντας και ο μεσημβρινός κύκλος για τον προσδιορισμό του ύψους του ηλίου κατά τη μεσουράνηση (αληθής μεσημβρία).
- O Ισημερινός κύκλος για τον προσδιορισμό του χρόνου των ισημεριών και ο κανών του Ιππάρχου για τη μέτρηση του γωνιακού εύρους του ηλιακού δίσκου.
Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
H γενική εντύπωση που επικρατεί στον ιατρικό κόσμο ότι η Δυτική Ιατρική Τεχνολογία άρχισε να εξαπλώνεται από τις αρχές του 19ου αιώνα, δηλαδή αφ’ ότου η κλινική ιατρική εμπλουτίστηκε με τις ανακαλύψεις του στηθοσκοπίου, του θερμομέτρου και του σφυγμομανομέτρου, δεν είναι ακριβής. Όσοι υποστηρίζουν την άποψη αυτή δεν γνωρίζουν τη ρήση «ερευνάτε τας γραφές».
O σοφός Ιπποκράτης στην «Περί Ευσχημοσύνης » πραγματεία του συνιστά στους συναδέλφους του, όχι μόνο να εξετάζουν εξονυχιστικά και με προσοχή τον άρρωστο και το περιβάλλον του, αλλά να έχουν προετοιμασμένα τα ιατρικά όργανα, τα μηχανήματα και τα σιδερένια χειρουργικά εργαλεία, χωρίς τα οποία μπορεί να περιέλθουν σε αμηχανία και να προκαλέσουν βλάβη. Αλλά και πέραν όλων αυτών συνιστά ακόμη ότι πρέπει να είναι εφοδιασμένοι και με μια πρόσθετη, απλούστερη, φορητή εργαλειοθήκη για τους εξωτερικούς αρρώστους.
arxaia_ellas1.pdf, Πηγή Κειμένου Επιστήμες & Τεχνολογία- arxaia_ellas2.pdf, Πηγή Κειμένου Επιστήμες & Τεχνολογία
- arxaia_ellas3.pdf, Πηγή Κειμένου Επιστήμες & Τεχνολογία
