ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

 Κτίριο Έλλη

 Κατά την διάρκεια της Ιταλικής κατοχής, λουτρικές εγκαταστάσεις εγκαθίστανται στις ωραιότερες παραλίες της Ρόδου, ως εξοπλισμός των ξενοδοχείων, στα πλαίσια της τόνωσης του τουρισμού. Χαρακτηριστικότερο κτίριο είναι η Ροτόντα των Μπάνιων στην πόλη της Ρόδου. Κατασκευάστηκε την τριετία 1933-1936, στην βόρεια πλευρά της πλατείας Κουντουριώτη, πάνω σε μελέτη αγνώστου. Με κεντρικό κυλινδρικό κτίριο στεγασμένο με θόλο και παρακείμενο κτίριο αποδυτηρίων πάνω στην παραλία, το συγκρότημα χρησιμοποιεί εκλεκτικιστικές μορφές και ανατολίτικα στοιχεία σε πετυχημένη συνύπαρξη.

Το κτίριο στεγάζει σήμερα αναψυκτήρια και κέντρα διασκέδασης.

Κατά την διάρκεια της Ιταλικής κατοχής, λουτρικές εγκαταστάσεις εγκαθίστανται στις ωραιότερες παραλίες της Ρόδου, ως εξοπλισμός των ξενοδοχείων, στα πλαίσια της τόνωσης του τουρισμού. Χαρακτηριστικότερο κτίριο είναι η Ροτόντα των Μπάνιων στην πόλη της Ρόδου. Κατασκευάστηκε την τριετία 1933-1936, στην βόρεια πλευρά της πλατείας Κουντουριώτη, πάνω σε μελέτη αγνώστου. Με κεντρικό κυλινδρικό κτίριο στεγασμένο με θόλο και παρακείμενο κτίριο αποδυτηρίων πάνω στην παραλία, το συγκρότημα χρησιμοποιεί εκλεκτικιστικές μορφές και ανατολίτικα στοιχεία σε πετυχημένη συνύπαρξη.

Το κτίριο στεγάζει σήμερα αναψυκτήρια και κέντρα διασκέδασης.

 Ξενοδοχείο των Ρόδων

 Η κατασκευή άρχισε τον Μάρτιο του 1925, και το ξενοδοχείο εγκαινιάστηκε το 1927, παρουσία πολλών φιλοξενούμενων από την Ιταλία και την Αίγυπτο, στα πλαίσια της τουριστικής πολιτικής της ιταλικής κατοχής. Το 1930 ο αρχιτέκτονας Rodolfo Petracco ανέλαβε να εκπονήσει σχέδιο επέκτασης του κτιρίου, με προσθήκη που ονομάστηκε «μικρό ξενοδοχείο των Ρόδων».

Την τελευταία περίοδο της ιταλικής κατοχής, το κτίριο αποκτά νέες όψεις, καθαρές, γεωμετρικές μορφές, με την απομάκρυνση όλων των διακοσμητικών στοιχείων, και χρήση του επιχρίσματος με finta pietra, σε μορφή ισόδομης τοιχοποιίας, που παραπέμπει στην ιπποτική αρχιτεκτονική.

Μετά την λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το κτίριο συνέχισε την λειτουργία του ως ξενοδοχείο, ως τις αρχές της δεκαετίας του 1960.

Σήμερα λειτουργεί ως καζίνο- ξενοδοχείο.

 Υδροβιολογικός Σταθμός Ρόδου – Ενυδρείο

 Βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νησιού.

 Το κτίριο, χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το υπουργείο πολιτισμού, κατασκευάστηκε στην διάρκεια της ιταλικής κατοχής, τα έτη 1934-1937, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Armando Bernabiti, με στιβαρές καμπύλες μορφές που χαρακτηρίζουν το διεθνές στυλ. Η θύρα εισόδου διακοσμείται με μοτίβα παρμένα από τον θαλάσσιο κόσμο.

Από την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου, λειτούργησε υπό την εποπτεία της Ακαδημίας Αθηνών ως Υδροβιολογικό Ινστιτούτο.

Από το 1963 λειτουργεί ως ενυδρείο και μουσείο με την ονομασία Υδροβιολογικός Σταθμός Ρόδου και ως ερευνητική μονάδα στη Μεσόγειο.

Δραστηριοποιείται στην έρευνα της ωκεανογραφικής επιστήμης στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, στη μελέτη των απειλούμενων ειδών, στη συνεργασία με ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού και στην διοργάνωση διαλέξεων και σεμιναρίων για τη γνώση και προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Το ενυδρείο αναπαριστά μία υποθαλάσσια σπηλιά με διαδρόμους από πωρόλιθο, διακοσμημένους με φυσικά κοχύλια, που δίνει στον επισκέπτη την εντύπωση ότι βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

 Πανεπιστήμιο Αιγαίου

 Το κτίριο ολοκληρώθηκε το 1926, πάνω σε μελέτη του F. Di Fausto, του 1924, προορισμένο για έδρα του στρατού (caserma di fanteria), της ιταλικής κατοχής.

Κτισμένο πάνω στην οδό Δημοκρατίας, περιλαμβάνει δύο επιμήκεις όγκους εκατέρωθεν της μνημειώδους τριπλής πύλης εισόδου σε finta pietra, με δύο θολωτά φυλάκια εκατέρωθεν, με οξυκόρυφες καμάρες και κυλινδρικές επιτοίχιες παραστάδες, που μιμούνται μορφές της ιπποτικής αρχιτεκτονικής. Τα παρακείμενα κτίρια των στρατώνων αποτελούν τριώροφους κυβιστικούς όγκους, με διατεταγμένα καθ’ ύψος ανοίγματα.

Τα κτίρια σήμερα στεγάζουν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. 

Στάδιο «Διαγόρας»

 Πάνω σε σχέδια του αρχιτέκτονα Armando Bernabiti δημιουργήθηκε το 1932 το «στάδιο του Ηλίου», στην συνοικία του Αγίου Ιωάννη, σε χώρο που προβλεπόταν από το Ρυθμιστικό σχέδιο της Ιταλικής κατοχής. Το 1939 μετονομάστηκε σε στάδιο Μουσολλίνι.

Το ελλειψοειδές σχήμα του ανοιχτού χώρου του σταδίου περιβάλλεται από τοιχείο. Η κύρια πύλη εισόδου βρίσκεται στην Ν.Δ. πλευρά, με δύο στιβαρούς πυλώνες που φιλοξενούν χώρους έκδοσης εισιτηρίων. Δεύτερη πύλη εισόδου που σηματοδοτείται με ρολόι από σίδερο βρίσκεται στην Β.Δ. πλευρά, ενώ βοηθητικές είσοδοι υπάρχουν στις τρεις υπόλοιπες πλευρές. Το στέγαστρο των κερκίδων των θεατών πάνω από την τοξοστοιχία από καμάρες και οι λεπτομέρειες των διακοσμητικών στοιχείων στις πύλες έχουν γίνει από σίδερο, σε μορφή art deco. Το γήπεδο περιλαμβάνει ποδηλατοδρόμιο.

Σήμερα αποτελεί το Δημοτικό στάδιο Ρόδου «Διαγόρας»

 Ιαματικές Πηγές Καλλιθέας

 Το συγκρότημα της Καλλιθέας κτίστηκε στην ίδια ακριβώς τοποθεσία που έγινε η απόβαση των πρώτων Ιταλικών δυνάμεων, στο ανατολικό τμήμα του νησιού, εννέα χιλιόμετρα από την πόλη της Ρόδου.

Πραγματοποιήθηκε όταν διοικητής των Δωδεκανήσων ήταν ο Mario Lago (1924-1936). Αρχιτέκτονας του έργου ήταν ο Pietro Lombardi.

Τα εγκαίνια έγιναν την 1η Ιουλίου 1929 και υπήρξαν πόλος έλξης πλήθους ασθενών και επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Μέσα στο 1930 συμπληρώθηκε η τελική διαμόρφωση του υπαίθριου χώρου.

Τα νερά της Καλλιθέας ήταν κατάλληλα και θεραπευτικά για πολλές παθήσεις.

Όλες οι επεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν στο χώρο διακρίνονται για το σεβασμό στο φυσικό τοπίο αλλά και στον άνθρωπο. Κτήρια με όγκους προσαρμοσμένους στις φυσικές κοιλότητες και ελεύθερα αρχιτεκτονικά στοιχεία συνδέουν μορφολογικά διαφόρους πολιτισμούς που επέδρασαν στη Ρόδο.

Το συγκρότημα είναι πλήρως αποκατεστημένο και προσφέρεται για κολύμπι και αναψυχή. Παράλληλα, οργανώνονται πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

 Τράπεζα της Ελλάδος

 Στο τέλος του 1922, στην Δωδεκάνησο λειτουργούσαν η τράπεζα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η ιδιωτική τράπεζα της εβραϊκής οικογένειας Αλχαδέφ και η τράπεζα της Ρώμης. Σύντομα η τράπεζα της Ιταλίας και η τράπεζα της Σικελίας εγκατέστησαν υποκαταστήματά τους στη Ρόδο. Η τράπεζα της Ιταλίας στεγαζόταν ως το 1926 στο ισόγειο του Κυβερνείου. Το 1930 χτίστηκε τελικά η νέα τράπεζα της Ιταλίας, κατασκευασμένη σύμφωνα με μελέτη του μηχανικού Accolti.

Το κτήριο χαρακτηρίζεται από εκλεκτικιστικές μορφές αρχιτεκτονικής, με συμμετρικά διατεταγμένα ανοίγματα ισογείου και ορόφου με διακοσμητικές κορνίζες από finta pietra, διώροφο προεξέχοντα όγκο που περιλαμβάνει τις τρεις καμάρες εισόδου και συνεχές γείσο.

Το κτίριο στεγάζει σήμερα την τράπεζα της Ελλάδος.

 Ακταίον

 Το προϋφιστάμενο κτίριο στη θέση αυτή αποτέλεσε στέγη της τούρκικης λέσχης «Ένωση και Πρόοδος» και στρατιωτική λέσχη των Ιταλών αξιωματούχων ως το 1924, όταν από τον ιταλό κυβερνήτη Mario Lago ανατέθηκε στον Florestano di Fausto η μετατροπή του σε Iταλική Λέσχη (Circolo Italia) των Ιταλών κατοίκων της Ρόδου, λέσχη που ιδρύθηκε στα 1920 και αριθμούσε στα 1922, 160 μέλη. Ο Di Fausto διατήρησε τους όγκους, πρόσθεσε στεγασμένη στοά από οξυκόρυφες αψίδες στην όψη προς τη λεωφόρο της 7ης Μαρτίου, διατήρησε τον κυλινδρικό πύργο με νέα επίστεψη, ενώ μετέτρεψε τα νεοκλασικά στοιχεία της όψης σε ανοίγματα με ανατολίτικες μορφές.

Το 1935 έγινε επέκταση και τροποποίηση των όψεων από τον κυβερνήτη Cezare De Vecchi. Εξαφανίστηκαν τα ανατολίτικα στοιχεία, ο κυλινδρικός πύργος έγινε τετράγωνος χωρίς θόλο και το κτίριο επενδύθηκε με επίχρισμα, σε μορφή ισόδομης τοιχοποιίας.

Το κτίριο στεγάζει σήμερα το «Ακταίον», δημοτικό αναψυκτήριο και χώρο διαλέξεων.

 Κεντρικό Λιμεναρχείο Ρόδου

 Το κτίριο κτίστηκε το 1927, για να στεγάσει τη Λέσχη του Φασισμού, σε σχέδια του Florestano di Fausto και επίβλεψη του Rodolfo Petracco

Πρόκειται για τριώροφο κτίριο σε άμεση γειτνίαση με το κτίριο του Ταχυδρομείου, με στοά από καμάρες στο ισόγειο, μνημειακή όψη με μεγάλα ορθογώνια ανοίγματα και αετωματικές απολήξεις στο στηθαίο του δώματος.

Το κτίριο στεγάζει σήμερα το Κεντρικό Λιμεναρχείο Ρόδου

 Δικαστικό μέγαρο

 Ο Mario Lago ανέθεσε το 1923, στον Florestano di Fausto, το έργο της μετατροπής προϋφιστάμενου κτιρίου σε τριγωνικό οικόπεδο επί της λεωφόρου 7ης Μαρτίου, σε δικαστικό μέγαρο. Στην βόρεια πλευρά κατασκευάστηκε το 1926, η «Ca’ San Giorgio», ως γραφείο οικονομικών ή έδρα διοίκησης των Θερμών της Καλλιθέας, ενώ στην νότια προστέθηκε το 1930 μία νέα αίθουσα Δικαστηρίου, από τον Rodolfo Petracco. Την τρίτη γωνία του τριγώνου κατέλαβε η στέγη της Κυνηγετικής Λέσχης που μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη το 1931.

Στην α’ φάση, η όψη του κτιρίου χαρακτηρίζεται από λίθινη πύλη εισόδου σε όλο το ύψος του και επίστεψη από συνεχές στηθαίο με λατινικές επιγραφές, κατά τα Ρωμαϊκά αναγεννησιακά πρότυπα.

Το 1936 o τελευταίος κυβερνήτης Cezare De Vecchi προέβη σε δραστικές μετατροπές του κτιρίου. Το αναγεννησιακό πρόπυλο εισόδου αντικαταστάθηκε από μεγαλειώδη κλίμακα πρόσβασης και θύρα εισόδου πλαισιωμένη από ημικυκλικές επιτοίχιες παραστάδες ως το ύψος του στηθαίου, καταργήθηκαν οι λατινικές επιγραφές και οι όψεις επενδύθηκαν με νέο επίχρισμα από finta pietra, σε αναπαράσταση ισόδομης πέτρινης τοιχοποιίας, κατά τα ιπποτικά πρότυπα.

Το κτίριο στεγάζει σήμερα το Δικαστικό Μέγαρο.